Syberia nie dzieli, lecz łączy

źródło: Wikipedia

Benedykt Dybowski, zesłany za działalność patriotyczną na Syberię, od 1865 roku prowadził badania tamtejszej fauny

autor zdjęcia: Magda Starowieyska

źródło: Fotorzepa

Jacek Pałkiewicz

Postanowiłem zorganizować wyprawę „Szlakiem polskich badaczy Syberii”. To misja przypominająca o chlubnym polskim dziedzictwie narodowym na kresach państwa rosyjskiego – pisze podróżnik.

Wydana  w Petersburgu w 1895 r. publikacja Rosyjskiego Towarzystwa Geograficznego wymienia sto kilkadziesiąt polskich nazwisk wiążących się z życiem zauralskiego regionu. W jednej ze szkół warszawskich, w której gościłem, nikt nie znał nazwisk Jana Czerskiego, Benedykta Dybowskiego czy Aleksandra Czekanowskiego, twórców chlubnej epopei poznania Syberii.

Inaczej jest w Rosji, gdzie ślad tych zasłużonych ludzi widnieje na mapach geograficznych, a szerokie kręgi społeczeństwa zachowują ich w pamięci, często nawet traktując jako swoich. Szkoda, że wielcy patrioci nie doczekali się podobnego uznania w swojej ojczyźnie.

Rodzimi naukowcy rekrutowali się głównie spośród tysięcy skazanych za udział w powstaniach narodowych na syberyjską katorgę. Ale nie brakło i emigrantów za chlebem. Inteligencja pozbawiona w kraju perspektyw poszukiwała lepszych warunków życia w oddalonych rejonach cesarstwa. Szacuje się, że na początku XX wieku wychodźstwo polskie za Uralem liczyło 70 tysięcy. Utrzymuje się, że co czwarty Sybirak ma polskie korzenie i w Irkucku wspominają, że „wprawdzie Syberię zdobyli Kozacy, ale zagospodarowali Polacy".

Nie poszukujmy winnych

Pobudzony do refleksji, postanowiłem zorganizować wyprawę „Szlakiem polskich badaczy Syberii". To misja przypominająca o chlubnym polskim dziedzictwie narodowym na kresach...