Właściwy sąd i właściwy sędzia

Konstytucja zakazuje manipulowania składem sędziowskim.

Wojciech Hermeliński

Prawo do sądu gwarantuje Konstytucja RP i europejska konwencja praw człowieka (konwencja).

Artykuł 45 ust. 1 konstytucji stanowi: ,,Każdy ma prawo do sprawiedliwego i jawnego rozpatrzenia sprawy bez nieuzasadnionej zwłoki przez właściwy, niezależny, bezstronny i niezawisły sąd". Obejmuje w szczególności: prawo dostępu do sądu, tj. do uruchomienia procedury przed sądem; do odpowiedniego ukształtowania procedury sądowej zgodnie z wymogami sprawiedliwości i jawności; do wyroku sądowego, tj. do uzyskania wiążącego rozstrzygnięcia danej sprawy przez sąd; do odpowiedniego ukształtowania ustroju i pozycji organów rozpoznających sprawy.

W rękach parlamentu

Z kolei zgodnie z art. 6 ust. 1 konwencji sąd musi być ustanowiony ustawą; ustawową podstawę musi mieć także organizacja (ustrój) i funkcjonowanie sądu. To oznacza, że ustawa powinna określać kompetencje sądu, postępowanie przed nim, a także kształtowanie składu sądu i przydzielanie spraw (tak np. w wyroku Buscarini przeciwko San Marino). Określenie „ustanowiony ustawą" użyte w art. 6 konwencji gwarantuje m.in., że organizacja wymiaru sprawiedliwości w demokratycznym...