Nie tak łatwo pracodawca odzyska nadpłaconą pensję

Jeśli pracownik nie wyrazi pisemnej zgody na potrącenie z wynagrodzenia należności będącej bezpodstawnym wzbogaceniem, pracodawca może jej dochodzić wyłącznie w procesie sądowym.

Przepisy kodeksu pracy nie regulują instytucji bezpodstawnego wzbogacenia. W związku z tym w sytuacji, gdy pracownik uzyska kosztem innej osoby korzyść majątkową, zastosowanie mają – zgodnie z art. 300 k.p. – przepisy kodeksu cywilnego (art. 405 i następne). Sąd Najwyższy w uchwale z 9 kwietnia 2008 r. (II PZP 4/08) przyjął, że sprawa z powództwa pracodawcy przeciwko pracownikowi o zwrot nienależnie pobranego wynagrodzenia za pracę jest sprawą z zakresu prawa pracy (art. 476 § 1 kodeksu postępowania cywilnego), a samo roszczenie ma swoje podstawy w art. 405–414 k.c. w związku z art. 300 k.p. W konsekwencji takie roszczenie należy traktować jako roszczenie cywilne.

Co mówią przepisy

Zgodnie z art. 405 k.c. ten „kto bez podstawy prawnej uzyskał korzyść majątkową kosztem innej osoby, obowiązany jest do wydania korzyści w naturze, a gdyby to nie było możliwe, do zwrotu jej wartości". Z art. 405 k.c. wynikają cztery przesłanki powstania roszczenia z tytułu bezpodstawnego wzbogacenia:

∑ wzbogacenie jednego podmiotu,

∑ zubożenie drugiego podmiotu,

∑ związek pomiędzy wzbogaceniem a zubożeniem, oraz

∑ brak podstawy prawnej dla wzbogacenia (bezpodstawność wzbogacenia).

Obowiązek zwrotu nienależnej korzyści nie występuje, gdy ten kto się wzbogacił, zużył lub utracił to, co bezpodstawnie otrzymał, chyba że...