Nieodpłatne ustanowienie służebności bez daniny

Adriana Łaszewska Fiskus konsekwentnie opowiadał się za koniecznością opodatkowania nieodpłatnych służebności. Stanowisko sądów w tym przedmiocie było natomiast niejednolite.

Ustanowienie służebności przesyłu mocą umowy może nastąpić odpłatnie albo nieodpłatnie. Przepisy kodeksu cywilnego, regulujące służebność przesyłu, obligatoryjną odpłatność przewidują bowiem wyłącznie w przypadku ustanowienia tego prawa mocą postanowienia sądu – z wyjątkiem sytuacji, gdy właściciel nieruchomości wyraźnie zrzeknie się wynagrodzenia (co jednak nie jest spotykane w praktyce). Kwestia odpłatności albo jej braku przy umownym ustanowieniu służebności została zatem pozostawiona woli stron, które, stosownie do zasady swobody umów, mogą dowolnie uregulować stosunek prawny w tym zakresie.

Bez wątpienia z nieodpłatnym charakterem służebności mamy również do czynienia w przypadku nabycia służebności przesyłu (albo gruntowej o tożsamej treści) w drodze zasiedzenia.

Pojawiły się wątpliwości

W powyższym zakresie powstały jednak wątpliwości na gruncie podatku dochodowego, związane z brzmieniem przepisu art. 12 ust. 1 pkt 2 ustawy z 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (dalej jako: u.p.d.o.p.) i możliwością potraktowania nieodpłatnej służebności przesyłu (albo gruntowej o tożsamej treści) jako nieodpłatnego świadczenia i powstania w związku z tym obowiązku podatkowego.

Organy podatkowe konsekwentnie opowiadały się za koniecznością opodatkowania nieodpłatnych służebności z uwagi na powstanie przychodu podatkowego z nieodpłatnego...