Poczet królowych Madagaskaru

źródło: Alamy Stock Photo/BEW

Ranavalona I Okrutna panowała w latach 1828–1861

źródło: Alamy Stock Photo/BEW

Ranavalona III na wygnaniu w Algierze. Zmarła tam 23 maja 1917 r.

źródło: Alamy Stock Photo/BEW

Ranavalona II – królowa Madagaskaru w latach 1868–1883 Alamy Stock Photo/BEW

Nie były postaciami z operetki ani uległymi żonami królów, lecz prawdziwymi władczyniami budzącymi respekt nawet w Europie.

Historię Madagaskaru ukształtował ocean. Przez tysiące lat izolował wyspę od kontynentalnej Afryki, pusty ląd zasiedlili więc żeglarze z archipelagów Oceanu Indyjskiego i Pacyfiku. Dlatego – pomimo geograficznej bliskości – Madagaskar był polinezyjską i malezyjską enklawą, odrębną etnicznie od Czarnego Lądu. Z drugiej strony ocean ułatwiał relacje z odległym światem, łącząc wyspę z arabskimi i portugalskimi kupcami, buszującą na szlakach handlowych międzynarodówką piracką, a wreszcie załogami angielskich okrętów opływających Afrykę w drodze do Indii. Zatem elity były dobrze zorientowane w geopolityce, a szczególnie świadome roli europejskich mocarstw. Rozumiano, że z ich potęgą trzeba się zmierzyć lub ułożyć z nimi stosunki. Obie koncepcje wyznaczały linię sporu politycznego w ostatnim stuleciu niezależności wyspy. Złożyło się przy tym tak, że władzę nad Madagaskarem objęły kobiety, a każda miała inny pogląd na relacje z Europą.

Niebezpieczny balans

Ranavalona – pierwsza z rzędu madagaskarskich władczyń – nie objęła panowania drogą zwyczajowej sukcesji, lecz siłą wywalczyła koronę. Tron nie przysługiwał żonom króla i wdowom, wszelako zanim Radama I umarł z przepicia, nie zdążył spłodzić, ani wyznaczyć następcy.

Nosząc rodowe imię Ramavo, żona nie angażowała się...