Kiedy wygasa zobowiązanie podatkowe

Jedynie podatnik może dokonać skutecznej zapłaty podatku, gdyż jest to świadczenie, którego w drodze czynności cywilnoprawnych nie można przenieść na inną osobę niż podatnik, nawet za jej zgodą.

Ustawodawca ściśle określił podstawy wygaśnięcia zobowiązań podatkowych, wskazując je w art. 59 i nast. ustawy z 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (tj. DzU z 2021 r., poz. 1540 ze zm., dalej jako op).

Analizując po kolei poszczególne przypadki, w orzecznictwie wyjaśniono, że zgodnie z art. 59 § 1 pkt 1 op zobowiązanie podatkowe wygasa w całości lub w części wskutek zapłaty. Zobowiązanie podatkowe wygaśnie w całości tylko wówczas, gdy podatnik wpłaci podatek w takiej samej lub w wyższej kwocie niż wynikająca ze zobowiązania podatkowego powstałego z mocy prawa.

W takiej sytuacji zobowiązanie podatkowe ustaje, a termin przedawnienia zobowiązania podatkowego nie biegnie dalej.

Mniejsza kwota

Odmienna sytuacja zachodzi wówczas, gdy podatnik wpłaca kwotę podatku mniejszą niż rzeczywista wysokość zobowiązania podatkowego. W tym przypadku następuje wygaśnięcie zobowiązania podatkowego w części uregulowanej, natomiast w pozostałym zakresie zobowiązanie nadal trwa: dalej biegnie termin przedawnienia w stosunku do pozostałej, nieuregulowanej części zobowiązania podatkowego (wyroki NSA z 16 stycznia 2020 r., sygn. II FSK 1929/19, z 30 listopada 2017 r., sygn. I FSK 1399/17).

Jedynie podatnik może dokonać skutecznej zapłaty podatku, gdyż podatek jest świadczeniem publicznoprawnym, którego w drodze czynności cywilnoprawnych nie można przenieść na inną osobę...