Pamięć wiele okaże

Najwięcej informacji indywidualizujących człowieka dostarcza głos. To jest faktyczna podstawa do przeprowadzenia czynności jego okazania.

Bardzo często w prowadzonych postępowaniach przygotowawczych zachodzi potrzeba rozpoznania sprawcy zdarzenia, przedmiotów mających związek ze sprawą, miejsc czy zwłok. Czynnością procesowo-kryminalistyczną, która ma w tym pomóc, jest okazanie. Dla prokuratora najistotniejszym problemem związanym z tą czynnością jest jej wartość dowodowa.

Ślady w pamięci

Oszacowanie wartości dowodowej danego środka dowodowego jest możliwe jedynie w konkretnej sprawie. Z badań przeprowadzonych w USA wynika, że najczęstszą przyczyną skazań osób niewinnych jest błędne rozpoznanie przez pokrzywdzonego w czasie okazania. E. Gruza, która wynikom tej czynności przypisuje duże znaczenie dowodowe, podaje, że 74 proc. okazań stanowiło podstawę aktu oskarżenia – i zdaniem prokuratorów – było jednym z najważniejszych dowodów obciążających oskarżonego.

Zdaniem R. Jaworskiego obserwacja polskiej praktyki sądowej wskazuje, że wynik okazania jest wystarczającą podstawą dowodową do przedstawienia zarzutów, tymczasowego aresztowania, a niekiedy może być podstawą skazania. W doktrynie prezentowane jest dość kategoryczne stanowisko, że skazanie sprawcy przestępstwa tylko na podstawie środka dowodowego pochodzącego z pozytywnego okazania – bez uzupełnienia go innymi dowodami – nie powinno mieć miejsca. Wydaje się, że prezentowane stanowisko nie do końca uwzględnia realia żmudnego...