Tajemnica Bernharda

autor zdjęcia: Wikipedia

źródło: Rzeczpospolita

Thomas Bernhard. Czytelnik wznowił jego „Zaburzenie”

źródło: Rzeczpospolita

38 Opowiadań Przekład zbiorowy Wydawnictwo Od Do, 2024

Premiera nieznanych „38 opowiadań” pisarza 18 czerwca w Austriackim Forum Kultury w Warszawie. Nad przekładem czuwała Sława Lisiecka.

Znany jako obrazobórca Thomas Bernhard (1931–1989) w 1956 r. napisał opowiadanie „Świniopas”. Tytułowy bohater Korn ma się powiesić, zauważa jednak ukrzyżowanego Jezusa, próbującego oderwać dłonie od słupa. „Słyszy, jak Syn Boży krzyczy (…) Wtedy Korn odrzuca powróz (…). Biegnie w stronę Ukrzyżowanego (…). Ze wszystkich stron słyszy dzwony wielkanocne”. Mamy apoteozą chrześcijańskiego miłosierdzia.

Rzecz w tym, że takie zakończenie opowiadania początkującemu prozaikowi dopisał katolicki wydawca. Tak: Bernhard mógł być uważany za dobrze zapowiadającego się katolickiego pisarza. Jego bożonarodzeniowe opowiadanie „O siedmiu jodłach i śniegu” dzienniki drukowały pięć razy.

Ci, którzy znają Bernharda, wiedzą, że pisał o Salzburgu jako o miejscu wyniszczającej go edukacji w hitlerowskiej szkole „Johanneum”, potem przemianowej na katolicką, co niewiele zmieniło. Jednak we wczesnym tekście czytamy, że Salzburg to „piękne miasto”.

Czytelnicy pisarza znają go z tego, że potępiając hipokryzję Austriaków i ukrywanie nazistowskiej przeszłości, do której czuli sentyment, zakazał wystawiania swoich sztuk w Austrii po śmierci. Tymczasem na początku tworzył bukoliczne opisy małej ojczyzny. Za...