SLAPP, czyli o nadużyciu prawa do sądu

Współcześnie SLAPP przybierają coraz bardziej agresywne, a jednocześnie zawoalowane formy. Tym większe znacznie ma więc właściwe zakresowo wdrożenie unijnej dyrektywy w tej sprawie.

Przyjęta 11 kwietnia 2024 r. dyrektywa nr 2024/1069 w sprawie ochrony osób, które angażują się w debatę publiczną, przed oczywiście bezzasadnymi roszczeniami lub stanowiącymi nadużycie postępowaniami sądowymi („Strategic lawsuits against public participation” – dalej: SLAPP), jest jedną z najdonioślejszych i trudniejszych do wdrożenia z punktu widzenia systemowych gwarancji proceduralnych, ochrony praw podmiotowych czy dóbr prawnie chronionych. Wartością chronioną w szczególnej regulacji SLAPP jest debata publiczna sensu largo, która może przejawiać się w wyrażaniu publicznego stanowiska przez osoby fizyczne lub prawne czy to poprzez wykonywany zawód, działalność lub aktywność, czy też niezależnie od takiego związku. Chodzi o ochronę wolności głoszenia poglądów, sztuki, nauki, ale także wolność zgromadzeń w celu udziału w debacie publicznej.

Do kręgu osób, których aktywność podlega ochronie, zalicza się m.in. dziennikarzy, aktywistów, organizacje pozarządowe, naukowców. Są to tylko przykłady, bo zakres podmiotowy wolności wypowiedzi chronionej jest otwarty i należy do niego każda osoba wyrażająca publiczne stanowisko, ale także osoba ją wspierająca poprzez swoją wiedzę i kompetencje (np. członek rodziny, prawnik, wydawca, dostawca usługi internetowej itp.). Warunkiem szczególnej ochrony jest cel wypowiedzi, który sprowadza się do debaty...