Prawo do milczenia czy do kłamstwa
Ze względu na to, że bezkarność osób składających fałszywe zeznania może unicestwić podstawowy cel procesu karnego, przepisy taką bezkarność zapewniające powinny być interpretowane w sposób restrykcyjny – twierdzą asystent w Instytucie Wymiaru Sprawiedliwości i doktorant na Wydziale Prawa i Administracji Uniwersytetu Warszawskiego
Czy osoba przesłuchiwana w charakterze świadka przez organa ścigania może bezkarnie kłamać, nawet gdy została pouczona o grożącej jej odpowiedzialności karnej za składanie fałszywych zeznań? Ostatnie uchwały Sądu Najwyższego (z 26 kwietnia oraz 20 września 2007 r.) prowadzą do wniosku, że polskie sądy zaczną zezwalać na kłamstwa, jeśli tylko osoby, które tego kłamstwa się dopuszczają, będą uważały, że realizują w ten sposób swoje prawo do obrony przed potencjalnymi zarzutami. Takie stanowisko SN jest wbrew brzmieniu ustawy karnej, nie znajduje uzasadnienia ani w rozwiązaniach innych państw, ani w orzecznictwie Europejskiego Trybunału Praw Człowieka, a także nie ma uzasadnienia konstytucyjnego.
Prawo do milczenia
Rozważając kwestie prawa do obrony, należy przede wszystkim zauważyć, że prawo to jest ledwie prawem instrumentalnym. Podstawowym celem procesu karnego jest bowiem to, aby winny poniósł odpowiedzialność, natomiast osoba niewinna takiej odpowiedzialności nie poniosła. Konstytucyjne prawo do obrony jest prawem pomyślanym jako skuteczna realizacja podstawowego celu procesu karnego, a w szczególności zapobiegania skazaniu osób niewinnych, jak również prawidłowe ustalenie stopnia winy faktycznych sprawców przestępstw. Gwarancje procesowe w istocie stanowią środek względem celu procesu, jakim jest weryfikacja aktu oskarżenia, i nie mogą mieć nad nim przewagi....
Archiwum Rzeczpospolitej to wygodna wyszukiwarka archiwalnych tekstów opublikowanych na łamach dziennika od 1993 roku. Unikalne źródło wiedzy o Polsce i świecie, wzbogacone o perspektywę ekonomiczną i prawną.
Ponad milion tekstów w jednym miejscu.
Zamów dostęp do pełnego Archiwum "Rzeczpospolitej"
ZamówUnikalna oferta