Monty’emu świeczkę, Bradleyowi ogarek

źródło: rex features/east news

Brytyjski premier Winston Churchill i marszałek polny Montgomery przepływają Ren amfibią pod Wesel, 25 marca 1945 r.

źródło: bettmann/corbis, rex features/east news, roger viollet/east news

Francuski przywódca gen. de Gaulle w wyzwolonym alzackim Rouffach, 12 lutego 1945 r.

źródło: bettmann/corbis, rex features/east news, roger viollet/east news

Gen. Eisenhower wizytuje linię frontu, listopad 1944 r.

autor zdjęcia: Leszek Nabiałek

źródło: Rzeczpospolita

Ofensywa aliancka na Niemcy, styczeń – maj 1945 r.

źródło: Corbis

Zniszczone centrum Kolonii, 24 kwietnia 1945 r.

źródło: Archiwum „Mówią Wieki"

Wzięty do niewoli niemiecki oficer w Saarbrücken, marzec 1945 r.

źródło: AKG/East News

Obsługa amerykańskiego działa prezentuje pociski z napisem „Wielkanocne jaja dla Hitlera”, marzec 1945 r.

źródło: Archiwum „Mówią wieki”

Kanadyjska piechota pod Rijssen w Holandii, kwiecień 1945 r.

źródło: Archiwum „Mówią Wieki"

Kanadyjczy pod Hatten, kwiecień 1945 r.

źródło: Archiwum „Mówią Wieki"

Kolumna ciężarówek przewożących amfibie brytyjskiej dywizji pancernej nad Renem, 21 marca 1945 r.

źródło: ARCHIWUM „MÓWIĄ WIEKI”, hulton/corbis, bridgeman art library, corbis

Kanadyjczyk z miotaczem ognia, walki pod Xanten w północno-zachodnich Niemczech, koniec marca 1945 r.

źródło: hulton/corbis

Czołg polskiej 1. Dywizji Pancernej podczas walk o Moerdijk w Holandii, 1944 r.

źródło: bridgeman art library

Winston Churchill stawia stopę na wschodnim brzegu Renu, 25 marca 1945 r.

źródło: Corbis

Most w Remagen zdobyty przez Amerykanów, 7 marca 1945 r.

źródło: AKG/East News

Amerykański czołg i piechota w Wernberg w Górnym Palatynacie, kwiecień 1945 r.

źródło: The Bridgeman Art Library

Żołnierze amerykańskiej 9. Dywizji Pancernej przy wjeździe na zdobyty most w Remagen, 8 marca 1945 r.

źródło: Archiwum „Mówią wieki”

Amerykański moździerz w akcji nad Renem, marzec 1945 r.

źródło: Corbis

Amerykański patrol na Renie przy ruinach mostu w Remagen, który runął 17 marca 1945 r.

źródło: bettmann/corbis

Amerykańscy spadochroniarze lądują za Renem, 31 marca 1945 r.

źródło: Archiwum „Mówią wieki”

Amerykańska 1. Dywizja Piechoty przeprawia się przez Wezerę, 1 kwietnia 1945 r.

źródło: bettmann/corbis, archiwum „mówią wieki”, roger viollet/east news

Most kolejowy na Renie w Wesel, zbudowany w 11 dni przez alianckich saperów, kwiecień 1945 r.

źródło: Fotorzepa

Polski czołg przed niemiecką komendanturą w Wilhelmshaven, maj 1945 r.

źródło: bridgeman art library

Niemieccy jeńcy w alianckim obozie, marzec 1945 r.

źródło: bridgeman art library

Marszałek Żukow i gen. Patton podczas alianckiej defilady w Berlinie, czerwiec 1945 r.

źródło: Bridgeman Art Library, ARCHIWUM „MÓWIĄ WIEKI”

Żołnierze sowieccy częstują winem Amerykanina, spotkanie w Torgau nad Łabą zaiscenizowane na potrzeby alianckich fotoreporterów, 26 kwietnia 1945 r.

W styczniu 1945 roku Trzecia Rzesza znajdowała się na skraju upadku. Na froncie wschodnim znad Wisły ruszył sowiecki walec, nieubłaganie zbliżając się do Berlina. Na zachodzie kontrofensywa w Ardenach zakończyła się bolesną porażką Wehrmachtu. Wyraźnie osłabiło to jego możliwości obronne wobec szykujących się do rozstrzygającego uderzenia wojsk sprzymierzonych.

Na przełomie stycznia i lutego 1945 roku podczas maltańskiej konferencji Połączonego Komitetu Szefów Sztabów zapadła decyzja o kierunkach kolejnej ofensywy aliantów. Plan gen. Dwighta Eisenhowera, naczelnego dowódcy wojsk sprzymierzonych na Zachodzie, zakładał zniszczenie niemieckich wojsk na lewym brzegu Renu, osiągnięcie rzeki siłami trzech grup armii (21., 12. i 6.) oraz sforsowanie tej ostatniej naturalnej przeszkody na drodze do serca Rzeszy.

Oficjalnie ofensywa miała być prowadzona w ramach koncepcji tzw. szerokiego frontu, przyjętej jeszcze we wrześniu 1944 roku. Idea ta miała pogodzić rywalizujących ze sobą dowódców brytyjskich i amerykańskich. Jednak dzięki naciskom Londynu główne natarcie wojsk alianckich przypadło 21. Grupie Armii marszałka polnego Bernarda Montgomery’ego.

Ostrze brytyjskiego uderzenia (operacja „Veritable”) miało zostać wyprowadzone z tzw. występu Nijmegen. Był to teren pomiędzy rzeką Maas a Renem zdobyty podczas nieudanej operacji „Market-Garden”, przeprowadzonej jeszcze we wrześniu 1944 roku. Po przełamaniu pozycji niemieckich opartych na umocnieniach linii Zygfryda w rejonie Cleve-Goch kanadyjska 1. Armia miała się skierować na południowy wschód i, rolując niemiecką obronę, połączyć się na linii Geldern – Wesel z atakującymi od południa (operacja „Grenade”) oddziałami amerykańskiej 9. Armii gen. Simpsona. Po dojściu do Renu na odcinku...