Wiślana wojna

źródło: Rzeczpospolita

Obsługa działa w wieży artyleryjskiej monitora rzecznego

źródło: Rzeczpospolita

Ciężki kuter uzbrojony „Nieuchwytny” w stoczni modlińskiej

źródło: Rzeczpospolita

Kuter meldunkowy „KU 5”, który w 1939 r. służył w Oddziale Wydzielonym „Wisła”

U tworzoną w 1918 r. Flotyllę Wiślaną zlikwidowano po siedmiu latach i między 1926 a 1939 rokiem na stałe bazowały na Wiśle tylko kutry i holowniki saperskie modlińskiego batalionu mostowego z Kazunia. Sytuację odmieniła – jak czytamy w książce Józefa Wiesława Dyskanta „Oddział Wydzielony »Wisła«” (Wydawnictwo MON, Warszawa 1982) – coraz bardziej realna groźba napaści Niemiec na Polskę.

Rozkazem z 4 kwietnia 1939 r. utworzony został Oddział Wydzielony „Wisła”. Jego dowódcą został komandor podporucznik Roman Kanafoyski. W skład OW „Wisła” wchodziło siedem kutrów (w tym jeden ciężki kuter uzbrojony „Nieuchwytny”), statek sztabowy „Hetman Żółkiewski”, trzy krypy oraz pluton desantowy. Oddział przeniesiono do Brdyujścia i pod względem operacyjnym podporządkowano dowódcy Armii „Pomorze”, generałowi Bortnowskiemu.

Wiadomość o wybuchu wojny dotarła do OW „Wisła” 1 września o godzinie 7.30. Natychmiast zamaskowano kutry ochronnymi siatkami, w które wpleciono gałęzie drzew, krzaków i wikliny (po takim zabiegu trudno je było odróżnić...