Zielone światło z Kremla

źródło: Getty Images

Galeazzo Ciano, szef włoskiej dyplomacji, i Joachim Ribbentrop podczas spotkania w sierpniu 1939 r.

źródło: Getty Images

Joachim Ribbentrop, Wiaczesław Mołotow i Józef Stalin podczas podpisywania paktu niemiecko-sowieckiego, 23 sierpnia 1939 r.

Mimo odmowy realnego wsparcia ze strony Mussoliniego i podpisania polsko-brytyjskiego układu o pomocy Hitler postanowił zaatakować Polskę. W jego kalkulacjach decydujący okazał się pakt Ribbentrop-Mołotow

Pakt pomiędzy Hitlerem i Stalinem z 23 sierpnia 1939 r., dotyczący m.in. rozbioru Polski, postrzegany jest przez wielu jako preludium II wojny światowej. Inni odrzucają natomiast zdecydowanie tę tezę, zarzucając nierzadko jej zwolennikom fanatyczny antykomunizm, twierdząc, że do zaatakowania Polski i tak by doszło. Szczegółowa analiza procesu decyzyjnego w sprawie rozkazu do napaści na Polskę 1 września 1939 r. pokazuje jednak, że bez tego paktu oraz wsparcia i zachęty ze strony Stalina Hitler nie zdecydowałby się na jego wydanie.

W momencie podpisywania paktu Hitler faktycznie nie oczekiwał zbyt wiele ze strony Związku Sowieckiego. Jako swojego głównego sojusznika postrzegał on faszystowskiego dyktatora Włoch Benito Mussoliniego. Ze strony Stalina Hitlerowi wystarczała właściwie neutralność w przypadku wojny z Polską oraz dostawy surowców na wypadek embarga handlowego.

Niemniej jednak Hitler wysoko cenił polityczną wagę tego paktu.

22 sierpnia podczas odprawy w obecności najwyższych dowódców wojskowych tak przedstawiał okoliczności jego powstania oraz znaczenie niemiecko-sowieckiego zbliżenia: „Rosjanie dali do zrozumienia, że są gotowi zawrzeć pakt. Osobista łączność Stalin-Führer. Tym samym wytrąciłem jaśniepaństwu [tzn. rządom Wielkiej Brytanii i Francji] broń z ręki. Polska została wmanewrowana w sytuację, której potrzebujemy dla uzyskania sukcesu...