Po exposé: bez przełomu w sprawie euro

Odwlekanie dyskusji i decyzji o przystąpieniu do strefy euro zwiększa wyraźnie ryzyko erozji dorobku transformacji, gdyż brak jest zewnętrznego mechanizmu instytucjonalnego pozwalającego zakotwiczyć proces reform – dotychczasowych i przyszłych. Oznacza to zarazem obniżanie politycznego i ekonomicznego bezpieczeństwa kraju. W tej bardzo ważnej kwestii exposé mocno rozczarowało – pisze były członek Rady Polityki Pieniężnej.

Prof. Andrzej Wojtyna

Jeszcze kilka lat temu ogólny, prorynkowy kierunek transformacji wydawał się w Polsce niezagrożony. Chociaż w trakcie kolejnych kampanii przedwyborczych różne partie zgłaszały dosyć radykalne postulaty, które – jeśli zostałyby zrealizowane – oznaczałyby odwrócenie lub w każdym razie wyraźne spowolnienie procesu transformacji, to jednak po zmianie władzy kontynuowały one podstawowy kierunek zmian systemowych.

Dla ekonomistów było to miłym zaskoczeniem, ponieważ sugerowało, że racjonalność ekonomiczna i myślenie propaństwowe zwyciężają z krótkowzrocznym interesem polityków. W konsekwencji wydawało się, że nie grozi już nam demontaż z trudem stworzonych instytucji gospodarki rynkowej i że proces transformacji jest w zasadzie nieodwracalny. Wydawało się też, że osiągnęliśmy korzystny punkt na krzywej obrazującej wymienność między regułami i elastycznością dostosowań gospodarki. Pozwoliło to gospodarce znaleźć się na bezpiecznej trajektorii wzrostu, na której nie dochodziło do dłuższych okresów, w których płace realne rosłyby szybciej niż wydajność pracy, nie doszło do nadmiernej polaryzacji dochodów, deficyt strukturalny i dług publiczny były względnie stabilne w relacji do PKB, a stabilność finansowa była zachowana dzięki dobrze działającemu nadzorowi bankowemu.

Zaskakujące jest więc to, że obecnie ryzyko...