Karol XII kontra Piotr Wielki

źródło: Wikipedia

Karol XII po przegranej bitwie pod Połtawą. Obraz Gustafa Olofa Cederströma

Wojna północna okazała się brzemienna w skutki: przegrana Szwedów oznaczała pojawienie się nowego, potężnego rosyjskiego gracza na politycznej i gospodarczej mapie XVIII-wiecznej Europy.

Nad suwerennością słabnącej i pogrążającej się w anarchii Rzeczypospolitej Obojga Narodów zawisło śmiertelne niebezpieczeństwo. Dodatkowo do grona jej wrogów miało w najbliższych dziesięcioleciach dołączyć coraz silniejsze militarnie i gospodarczo państwo pruskie rządzone z Berlina przez dynastię Hohenzollernów.

Na wschód od granic Polski aż do wybrzeży Pacyfiku rozciągało się państwo rosyjskie otoczone z trzech stron przez wrogich mu sąsiadów: Królestwo Szwecji od północy, Polskę od zachodu i Imperium Osmańskie od południa.

Po burzliwym okresie kryzysu polityczno-gospodarczego zwanego wielką smutą na przełomie XVI i XVII wieku, w 1613 r. w przeżartej korupcją, zacofanej i niemal średniowiecznej jeszcze Rosji rozpoczęła swe panowanie dynastia Romanowów. Sobór Ziemski obwołał księcia Michała I Romanowa carem Wszechrusi.

Niemal w tym samym czasie, bo w 1614 r., 20-letni król Szwecji Gustaw II Adolf, zwany w Szwecji Lwem Północy, przystąpił do wszechstronnego reformowania swojego państwa. Jego wnuk Karol XI kontynuował tę politykę, reorganizując armię szwedzką, co sprawiło, że ubogi i zacofany dwumilionowy skandynawski kraj stał się potęgą militarną na skalę kontynentalną.

Car, który europeizował Rosję

W 1672 r. carowi Aleksemu I i jego drugiej żonie Natalii Kiriłłownie Naryszkinowej urodził...