O „precedensowym” charakterze uchwał SN

źródło: Shutterstock

W Polsce nie toczyła się do tej pory większa debata publiczna na temat relacji między władzami.

Przy okazji podjęcia uchwały przez połączone izby Sądu Najwyższego 23 stycznia 2019 r. instytucja uchwał Sądu Najwyższego wzbudziła powszechne zainteresowanie. Jednocześnie w dyskursie publicznym pojawiły się pewne przekłamania co do powszechności związania wykładnią uchwał podejmowanych przez Sąd Najwyższy oraz ich „precedensowego" charakteru. Szczególnie to ostatnie jest istotne, bo rozumowanie czy też pewne procesy lub instytucje prawne funkcjonujące w kulturze prawa stanowionego bywają łączone z pojęciem precedensu, jednak jest ono co do zasady zarezerwowane dla anglosaskiej kultury prawnej.

Gwoli ścisłości wypada zauważyć, że instytucja precedensu, w tym rozważana w kontekście wykładni abstrakcyjnej, podejmowanej w ramach działalności uchwałodawczej polskich sądów kasacyjnych, była ostatnimi czasy żywo dyskutowana w rodzimej nauce prawa (por. np. opracowania zamieszczone w: red. L. Leszczyński, B. Liżewski, A. Szot, „Precedens sądowy w polskim porządku prawnym", Warszawa 2018).

Rozumieć jednakowo

W pierwszej kolejności wypada przybliżyć samą instytucję uchwał Sądu Najwyższego. Uchwała, która bywa też określana mianem „uchwały wykładniczej" (jakby była jakaś inna), stanowi pewien instrument oddziaływania sądów najwyżej umocowanych w danym pionie sądownictwa na sądy, nad którymi sprawują nadzór w kwestii tzw....