Podstęp jest kwalifikowaną postacią błędu

W przypadku deliktów uznano, że czynem niedozwolonym może być także doprowadzenie kontrahenta do złożenia wadliwego oświadczenia woli wywołanego podstępem.

Działanie podstępne jest zawsze etycznie naganne, niezależnie od pobudek i skutków działania sprawcy.

Zgodnie z kodeksową regulacją, jeżeli błąd wywołała druga strona podstępnie, uchylenie się od skutków prawnych oświadczenia woli złożonego pod wpływem błędu może nastąpić także wtedy, gdy błąd nie był istotny, jak również wtedy, gdy nie dotyczył treści czynności prawnej (art. 86 § 1 k.c.). Podstęp osoby trzeciej jest jednoznaczny z podstępem strony, jeżeli ta o podstępie wiedziała i nie zawiadomiła o nim drugiej strony albo jeżeli czynność prawna była nieodpłatna (art. 86 § 2 k.c.).

Mylne wyobrażenie

Jak wskazuje się w judykaturze, działanie podstępne polega na świadomym wywołaniu u drugiej osoby mylnego wyobrażenia o rzeczywistym stanie rzeczy w celu skłonienia jej do złożenia określonego oświadczenia woli. Uchylenie się od skutków prawnych błędu wywołanego podstępnie jest ułatwione, może ono nastąpić także wtedy, gdy błąd nie był istotny, jak również wtedy, gdy nie dotyczył treści czynności prawnej (wyrok SN z 23 października 2019 r., sygn. III CSK 249/18, a także powołany w jego uzasadnieniu wyrok SN z 9 września 2004 r., sygn. II CK 498/03). Działanie podstępne zawsze jest zawinione i może się przejawiać zarówno w chęci, jak i godzeniu się na wywołanie fałszywego wyobrażenia. O podstępie można mówić w przypadku każdego zachowania...