Einstein w relatywistycznym cyrku

źródło: materiały prasowe

źródło: Alamy Stock Photo/BE&W

Einstein ze starszego, dystyngowanego profesora fizyki w Berlinie przeobraził się nagle w postać światowego formatu, godnego następcę Isaaca Newtona. Na zdjęciu: uczony w 1921 roku

Wiadomość o potwierdzeniu teorii względności dotarła do światowych mediów tak nagle, że wiele gazet było całkowicie zaskoczonych. Miotały się w poszukiwaniu kogoś znającego się na fizyce. „New York Times" w pośpiechu wysłał swojego specjalistę od golfa, a „Manchester Guardian" do napisania relacji zaangażował krytyka muzycznego.

Einstein, wracając do równowagi po zamęcie i chaosie wywołanym I wojną światową, niecierpliwie oczekiwał analizy następnego zaćmienia Słońca, które miało nastąpić 29 maja 1919 roku. Pewien brytyjski naukowiec, Arthur Eddington, był żywo zainteresowany przeprowadzeniem decydującego eksperymentu, który byłby testem teorii Einsteina. Eddington był sekretarzem Królewskiego Towarzystwa Astronomicznego w Anglii i równie swobodnie mógł prowadzić astronomiczne obserwacje przez teleskop, jak zagłębiać się w matematycznych zawiłościach teorii względności. Poza tym miał on jeszcze jeden powód, aby przeprowadzić eksperyment podczas zaćmienia Słońca: był kwakrem i jego pacyfistyczne poglądy nie pozwalały mu walczyć w brytyjskiej armii podczas I wojny światowej. W gruncie rzeczy był gotów raczej pójść do więzienia, niż zgodzić się na powołanie do wojska. Władze Uniwersytetu w Cambridge obawiały się skandalu, jeśli jedna z ich wschodzących gwiazd zostanie skazana jako więzień sumienia, zatem udało im się wynegocjować odroczenie poboru na podstawie faktu, że spełnia on inny obywatelski obowiązek, mianowicie kieruje ekspedycją w celu obserwacji zaćmienia Słońca w 1919 roku i przetestowania teorii Einsteina. Teraz więc prowadzenie ekspedycji mającej na celu weryfikację teorii względności było oficjalnym patriotycznym...