Pod Arsenał po wolność

autor zdjęcia: archiwum Filmu / Forum

źródło: Rzeczpospolita

Kadr z filmu „Akcja pod Arsenałem” (1977 r.) w reż. Jana Łomnickiego

autor zdjęcia: archiwum prywatne

źródło: Rzeczpospolita

Anna Roczkowska

autor zdjęcia: Alamy Stock Photo/BEW

źródło: Rzeczpospolita

Jan Roman Bytnar „Rudy” pomimo odbicia go przez kolegów zmarł 30 marca 1943 r.

autor zdjęcia: Krzysztof Chojnacki / East News

źródło: Rzeczpospolita

Maciej Aleksy Dawidowski „Alek” zmarł od ran odniesionych w akcji pod Arsenałem

Rozmowa z Anną Roczkowską, autorką książek o żołnierzach batalionu „Zośka” oraz członkinią Zarządu Społecznego Komitetu Opieki nad Grobami Poległych Żołnierzy Batalionu „Zośka” i „Parasol”.

79. rocznica akcji pod Arsenałem, która przypada 26 marca, przypomina o tym bezprecedensowym akcie zbrojnym Polskiego Państwa Podziemnego, który wstrząsnął wówczas zarówno zgnębionym polskim społeczeństwem, jak i niemieckim okupantem. Co tak wyraźny sygnał rosnącej aktywności polskiego ruchu oporu oznaczał dla obu stron konfliktu?

Przede wszystkim Polacy pokazali Niemcom swoją zdecydowaną dezaprobatę wobec ich bezwzględnych działań i ograniczeń wprowadzanych stopniowo w Warszawie i w innych polskich miastach. Otwarcie sprzeciwiono się także coraz większemu okrucieństwu okupanta, jak chociażby sposobom prowadzenia przesłuchań aresztowanych, które odbywały się w siedzibie Gestapo w al. Szucha czy w więzieniu na Pawiaku. Młodzi ludzie przeciwstawiali się zbrodniom od samego początku wojny: pierwotnie w ramach organizacji „Wawer” i służby w małym sabotażu. Jednak akcje takie jak wybijanie szyb w niemieckich sklepach, gdzie wystawiane były fotografie żołnierzy niemieckich, czy też gazowanie kin i malowanie znaków Polski Walczącej na murach i pomnikach Warszawy w pewnym momencie już nie wystarczały. Akcja pod Arsenałem, zwana też „Meksyk II”, była pierwszą tego typu akcją zbrojną w okupowanej Warszawie, którą zaplanowali i przeprowadzili niedoświadczeni wówczas w walce...