Nieodpłatne umorzenie udziałów – sądy swoje, fiskus swoje

Organy podatkowe uważają nieodpłatne dobrowolne umorzenie udziałów w spółkach za transakcję kontrolowaną i nakładają na podatników obowiązki wynikające z przepisów o cenach transferowych. Inny pogląd jest wyrażany w orzecznictwie.

Umorzenie udziałów w spółce, obniżenie kapitału zakładowego czy wniesienie/otrzymanie dopłat – to przykłady instytucji uregulowanych przez kodeks spółek handlowych (k.s.h.), które już od kilku lat stanowią przedmiot sporów pomiędzy podatnikami oraz organami podatkowymi na tle przepisów o cenach transferowych. W marcu br. Wojewódzki Sąd Administracyjny w Bydgoszczy orzekł w sprawie pierwszej z wymienionych instytucji (wyrok z 15 marca 2022 r., I SA/Bd 22/22). Uzasadnienie wyroku pokazuje, że sądy utrzymują swoją linię interpretacyjną, stając w sporze dotyczącym nieodpłatnych umorzeń po stronie podatników. Fiskus wręcz przeciwnie – nadal uważa je za transakcję kontrolowaną, a tym samym nakłada na podatników absorbujące obowiązki zarówno dokumentacyjne, jak i te w zakresie raportowania w myśl przepisów o cenach transferowych.

Brak definicji przed 2019 r.

Definicja transakcji kontrolowanej została wprowadzona do polskich przepisów podatkowych 1 stycznia 2019 r. (poprzez nowelizację ustawy o PIT i ustawy o CIT). Zgodnie z ich brzmieniem należy przez taką transakcję rozumieć identyfikowane na podstawie rzeczywistych zachowań stron działania o charakterze gospodarczym, w tym przypisywanie dochodów do zagranicznego zakładu, których warunki zostały ustalone lub narzucone w wyniku powiązań....