Zasada niezmienności składu sądu

Losowy przydział spraw i zmiana składu sądu nie świadczą o sprzeczności składu sądu z prawem

Istotnymi zasadami ustrojowymi wynikającymi z ustawy o ustroju sądów powszechnych są zasada niezmienności składu sędziowskiego oraz losowego przydziału spraw. Gwarantują one obywatelom, że losowo ukształtowany skład sądu nie będzie już podlegał zmianom w toku dalszego postępowania.

Według art. 47a § 1 i 2 usp sprawy są przydzielane sędziom i asesorom sądowym losowo, w granicach poszczególnych kategorii spraw, chyba że podlegają przydziałowi sędziemu pełniącemu dyżur. Ponadto przydział spraw w poszczególnych kategoriach jest równy, chyba że został zmniejszony ze względu na pełnioną funkcję, uczestniczenie w przydziale spraw innej kategorii lub z innych przyczyn.

Druga zasada natomiast określa niezmienność składu. Zgodnie bowiem z art. 47b § 1 usp zmiana składu sądu może nastąpić tylko z powodu niemożności rozpoznania sprawy w dotychczasowym składzie albo długotrwałej przeszkody w rozpoznaniu sprawy w dotychczasowym składzie. Przepis art. 47a usp stosuje się odpowiednio.

Sprawy zatem są przydzielane sędziom losowo za pomocą Systemu Losowego Przydziału Spraw, zaś zmiana składu sądu może nastąpić tylko wyjątkowo, gdy zachodzi niemożność rozpoznania sprawy w tym składzie (np. śmierć sędziego, zrzeczenie się urzędu, przejście w stan spoczynku) lub długotrwała przeszkoda uniemożliwia rozpoznanie sprawy w tym składzie (np. długotrwała choroba sędziego, urlop dla poratowania zdrowia...