Samorząd nam się udał

Nie ma systemowego myślenia o samorządach. Jest tylko wola rządzących i siła władzy.

Nie znam bardziej ironicznie wypowiadanej frazy niż „samorząd nam się udał”. Kiedyś głównie używali jej twórcy samorządności z lat 90. oraz publicyści. I wtedy była ona mówiona z przekonaniem.

Później była to fraza obronna, gdy rządy rozpoczęło Prawo i Sprawiedliwość w 2015 r. Dziś jest wyśmiewana.

Co takiego stało się przez trzydzieści pięć lat, odkąd przyjęto ustawę o samorządzie gminnym, że opinia o nim jest tak zła? I czyja to jest opinia? Bo chyba nie dla wszystkich ta ironia jest słyszalna. Sejm właśnie rozpoczął prace nad poselskim projektem ustawy o zmianie ustawy–Kodeks wyborczy, w którym zawarto przepisy dotyczące zniesienia dwukadencyjności wójtów, burmistrzów i prezydentów miast, ale też pozwalające im jednocześnie startować do rady powiatu i sejmiku województwa. To dobra okazja do przyjrzenia się klimatowi społecznemu i rozwiązaniom prawnym proponowanym przez poszczególne ugrupowania.

Cisza nad wizją zmian

W zasadzie jedynym, co w kwestii zmian w samorządności mają do powiedzenia obecni twórcy polskiego prawa, jest właśnie cofnięcie zmian ograniczających możliwość umacniania się – i tak już nieproporcjonalnie mocnej – jednoosobowej władzy wykonawczej w gminach.

Polacy, nic się nie stało – jest dobrze. Możecie sobie narzekać, że radni nie mają żadnego budżetu i wsparcia prawnego, że władza...