Poszukiwanie prawdy

Poszukiwanie prawdy

JULIAN KORNHAUSER

Jerzy Jarzębski znów napisał świetną książkę. Po niedawno wydanych tomach szkiców: "W Polsce czyli wszędzie" (1992) i "Apetyt na przemianę" (1997) nowy zbiór pt. "Pożegnanie z emigracją" (1998) wydaje się podsumowaniem dotychczasowych przemyśleń na temat rozwoju i roli powojennej prozy polskiej, której autor stał się bez wątpienia najlepszym dziś komentatorem i analitykiem.

Z pozornie nie związanych ze sobą tekstów, drukowanych w latach 1988-1997, Jarzębski uczynił całość niezwykle spójną, opisującą swoistość literatury, wyróżniającej się odmienną niż gdzie indziej rolą historii i znaczeniem emigracji. Zajął się -- jak sam o tym mówi we wstępie -- "typowymi dla sytuacji przełomu procesami: rozpadem dawnego systemu kultury w Polsce, włączaniem się emigracji w krajowy nurt literatury (. .. ) i takimi charakterystycznymi postaciami twórców, jak Gombrowicz, Wittlin, Wat, Jeleński, Kuśniewicz, Konwicki czy Mrożek".

Jego analizy są zawsze przenikliwe, nigdy nie zatrzymują się na powierzchni zjawisk. Jarzębski dociera do esencji każdej twórczości, dając trudną do zanegowania wykładnię interesującej go problematyki. A jest to problematyka nie tyle historycznoliteracka, o jaką podejrzewać by można profesora Wszechnicy...