Kamienne tablice obrazy

źródło: ADM/CAF

Wojciech Żukrowski, 1973 r.

Powieść Wojciecha Żukrowskiego, która wzburzyła węgierskich towarzyszy

Książka ta nie zasługiwałaby na specjalną uwagę, gdyby nie fakt, że cały ten ogromny polityczny i moralny galimatias, który Żukrowski zgromadził w swojej powieści, nie był tak ściśle związany z politycznymi wydarzeniami 1956 r. na Węgrzech; gdyby bohaterami akcji nie byli ówcześni dyplomaci ambasady węgierskiej w Indiach, ambasador i jego podwładni, którzy oprócz spraw miłosnych, kupowania i picia whisky, transakcji walutowych, oprócz wzajemnych intryg oraz załatwiania podobnych interesów niemal nie mają czasu na nic innego. Co najwyżej na to, że kiedy ambasador przypadkiem przejeżdża na śmierć małego hinduskiego chłopca, to chce jak najszybciej uciec, zwalając winę na hinduskiego kierowcę” – tak Ferenc Martin, ambasador Węgier w Warszawie, scharakteryzował „Kamienne tablice” popularnego pisarza Wojciecha Żukrowskiego w swym raporcie z grudnia 1966 r. Dziwiło go też, że książka ukazała się akurat dziesięć lat „po kontrrewolucji węgierskiej 1956 roku”.

II Departament Terytorialny węgierskiego MSZ po otrzymaniu powyższego raportu pośpiesznie przygotował prawie dwudziestostronicowe streszczenie powieści, które wraz z pilną notatką 11 stycznia 1967 r. przekazano kierownictwu ministerstwa. „Polityka, egzotyka, erotyka” – tak ujęto sedno polskiej książki w notatce, a potem następuje obszerniejszy opis: „Pasjonująca, zabawna lektura o dzisiejszych Indiach, o życiu narodu hinduskiego, jego...