Za późno na sprawiedliwość

źródło: Archiwum

Zdjęcie z kartoteki Emila Fieldorfa „Nila”

źródło: IPN

Helena Wolińska

źródło: IPN

Aleksander Wartecki

Spośród stalinowskich funkcjonariuszy, którzy uczestniczyli w zbrodni sądowej na Emilu Fieldorfie, żyje już tylko prokurator wyznaczony do asystowania przy egzekucji. Żaden z sędziów, oskarżycieli i śledczych nie doczekał wyroku za zgładzenie generała „Nila”

Zanikające mięśnie nie pozwalały mu już władać piórem. A jednak 20 października 1989 r. – 37 lat po dniu, w którym utrzymał w mocy wyrok śmierci na Emila Fieldorfa „Nila” – podyktował słowa: „Od czasu wykonania wyroku sprawa ta leży ciężkim brzemieniem na moim sercu”. Igor Andrejew, profesor prawa, wybitny karnista, pisał tak do bratanicy generała Marii Fieldorf w odpowiedzi na jej prośbę o ustosunkowanie się do historycznych faktów i przedstawienie własnego stanowiska.

W 1953 r. Andrejew orzekał jako sędzia Sądu Najwyższego. Był w składzie, który utrzymał wyrok skazujący Emila Fieldorfa „Nila” na karę śmierci, a następnie negatywnie zaopiniował prośbę o ułaskawienie złożoną przez rodzinę generała. Przez dziesiątki lat nikt nie wiedział o jego roli w tamtej sprawie. Wyszła na jaw w 1989 r., gdy rodzina Fieldorfa uzyskała dostęp do dokumentów sądowych.

Wtedy też bratanica generała Maria Fieldorf-Zachuta razem z mężem Leszkiem Zachutą wysłała listy do prokuratorów i sędziów, którzy brali udział w tamtym procesie. Do wszystkich, do których zdołali dotrzeć. Maria Fieldorf-Czarska, córka generała, rozpoczęła zaś długą pielgrzymkę po prokuraturach, sądach i gabinetach kolejnych ministrów sprawiedliwości, by ukarać sprawców mordu sądowego na ojcu.

Dziś przy życiu pozostał jedynie Wiktor Gatner. Był 23-

-letnim prokuratorem, gdy...