Przewrót majowy w rachubach Kremla

źródło: Muzeum Wojska Polskiego

12 maja 1926 r. Wojsko na Marszałkowskiej nieopodal placu Zbawiciela

źródło: Muzeum Wojska Polskiego

Dodatek nadzwyczajny „Rzeczpospolitej” z 12 maja 1926 r.

Józef Piłsudski zniweczył w 1926 r. nadzieje międzynarodowego i sowieckiego komunizmu na rozpad Polski

Przewrót majowy 1926 roku do dziś budzi ogromne emocje i stanowi jedną z najważniejszych cezur w dziejach II Rzeczypospolitej. Dotychczasowe dyskusje koncentrowały się jednak przede wszystkim na wewnętrznych aspektach przewrotu, jego ofiarach oraz na samym fakcie zamachu na legalny rząd. Wątek ten podnoszą do dzisiaj krytycy Piłsudskiego, oskarżając go wręcz o zbrodnię.

Sytuacja II Rzeczypospolitej na arenie międzynarodowej, a przede wszystkim reakcje na przewrót majowy Niemiec i Związku Sowieckiego – nie są zwykle brane pod uwagę. Wiadomo jednak, że celem obu tych państw, a także kierowanego z Moskwy międzynarodowego (w jego ramach także i „polskiego”) ruchu komunistycznego, było zniszczenie odrodzonej po 120 latach niepodległej Polski.

Najważniejszym skutkiem przewrotu majowego było przekreślenie tych kalkulacji, odsunięcie w bliżej nieokreśloną przyszłość oczekiwanego wewnętrznego rozkładu państwa polskiego. Polacy i ich państwo, polski nacjonalizm i patriotyzm okazały się daleko stabilniejsze, aniżeli sądzono w Moskwie i Berlinie. Dopiero wspólna agresja we wrześniu 1939 r., brutalna okupacja i masowy terror obu okupantów doprowadziły do zagłady II Rzeczypospolitej oraz znacznej części jej przywódczych elit.

Dla reżimu bolszewickiego przewrót majowy był natomiast nie tylko ważną cezurą w dotychczasowej polityce wobec Polski. Odegrał także istotną rolę w rozgrywkach w...