Po co nam państwo?

autor zdjęcia: Danuta Matloch

źródło: Fotorzepa

Zbigniew Derdziuk

Jestem przekonany, że pytanie o silne państwo to pytanie również o to, jaki jest pożądany standard usług publicznych oraz jakie ma być podejście państwa do obywatela – pisze socjolog.

Okres wyborczy to czas obietnic oraz prezentacji programów. Analizując ostatnie wybory prezydenckie oraz deklaracje polityczne związane z jesiennymi wyborami parlamentarnymi, odnoszę wrażenie, że – jako społeczeństwo – cały czas nie odpowiedzieliśmy sobie na fundamentalne pytania: jakie są cele państwa i jego obowiązki wobec obywateli? A w związku z tym, jakie zobowiązania wobec państwa ma obywatel?

Te pytania mają dziś ogromne znaczenie. Coraz powszechniejsze bowiem staje się oczekiwanie, że państwo będzie aktywnym podmiotem, który z jednej strony zapewni obywatelom wysoki standard usług publicznych, nieodbiegający od wzorców europejskich, a z drugiej – angażując obywateli w życie społeczne – pozwoli zlikwidować stereotyp rozdzielności władzy od ludzi (partycypacja).

Zamiast tego obserwujemy personalne spory, walki plemienne oraz płytkie dyskusje o tematach pobocznych. W ich trakcie obiecuje się obywatelom wiele rozwiązań cząstkowych, skupia się na zasadzie interpretowania wątpliwości na korzyść podatnika, reguluje się sposób gospodarowania elektrośmieciami czy przygotowuje się projekt ustawy o kredytach frankowych.

Tymczasem warto się zastanowić, co ma być regulowane przepisem prawa, a co jest przestrzenią odpowiedzialności obywatelskiej, dobrej praktyki i pozytywnej normy społecznej. Na ile model państwa regulującego najdrobniejsze sprawy jest zasadny w dynamicznym świecie?...