Obowiązek zawiadomienia o popełnieniu przestępstwa

Wedle art. 304 kodeksu postępowania karnego każdy, dowiedziawszy się o popełnieniu przestępstwa ściganego z urzędu, ma społeczny obowiązek zawiadomić o tym prokuratora lub policję; przepisy art. 148a oraz art. 156a stosuje się odpowiednio (§ 1); instytucje państwowe i samorządowe, które w związku ze swą działalnością dowiedziały się o popełnieniu przestępstwa ściganego z urzędu, są obowiązane niezwłocznie zawiadomić o tym prokuratora lub policję oraz przedsięwziąć niezbędne czynności do czasu przybycia organu powołanego do ścigania przestępstw lub do czasu wydania przez ten organ stosownego zarządzenia, aby nie dopuścić do zatarcia śladów i dowodów przestępstwa (§ 2); zawiadomienie o przestępstwie lub własne dane świadczące o popełnieniu takiego przestępstwa, co do którego obowiązkowe jest prowadzenie śledztwa przez prokuratora, policja przekazuje wraz z zebranym materiałem niezwłocznie prokuratorowi (§ 3).

Powyższe regulacje były przedmiotem licznych wypowiedzi judykatury. W sprawach dotyczących ochrony dóbr osobistych zauważano, że sam fakt zawiadomienia o przestępstwie co do zasady nie nosi cech bezprawności. Każdy, kto uznaje, że popełnione zostało przestępstwo ścigane z urzędu, ma nie tylko prawo, lecz społeczny obowiązek zawiadomienia o tym organów ścigania (art. 304 § 1 k.p.k.). Tylko zawiadomienie, które nie jest realizacją tego obowiązku, a...