Jak uchwała NSA wpłynęła na sprawy reprywatyzacyjne

W ocenie Naczelnego Sądu Administracyjnego cesja wierzytelności nie daje podstawy nowemu właścicielowi do dochodzenia roszczeń odszkodowawczych w trybie administracyjnym.

Naczelny Sąd Administracyjny 30 czerwca 2022 r. (I OPS 1/22) wydał dość nietypowe orzeczenie, w którym całkowicie zmienił dotychczasową, utrwaloną od wielu lat, linię orzeczniczą. Skład siedmiu sędziów uznał bowiem, że umowa cesji wierzytelności nie może stanowić źródła interesu prawnego w rozumieniu art. 28 k.p.a., co w konsekwencji prowadzi do niedopuszczalności oraz nieskuteczności nabycia wierzytelności odszkodowawczej z tytułu wywłaszczenia. W ocenie sądu cesja wierzytelności nie daje podstawy nowemu właścicielowi do dochodzenia roszczeń odszkodowawczych w trybie administracyjnym.

Błędne założenie

Uchwała ta ma szczególnie istotny charakter z kilku powodów. Pierwszym jest to, że oprócz odwrócenia dotychczasowej linii orzeczniczej w tego typu sprawach opiera się wyłącznie na poglądach i pozostaje w sprzeczności z prawem obowiązującym. Jest to sytuacja zgoła zaskakująca, że oto sąd, którego podstawowym zadaniem jest ocena legalności działań organów administracyjnych, postanawia wyrazić pogląd w istocie prowadzący do ograniczeniu prawnych podstaw korzystania z uzyskanego prawa przez podmiot, który nabył prawo w drodze cesji.

Jest rzeczą niewyborażalną – w demokratycznym państwie prawa – już samo to, by to sąd administracyjny ograniczał prawo własności i prawa pokrewne, podejmując działania wbrew konstytucyjnemu...