Wielokrotnie oszukał śmierć: życie na krawędzi Aleksandra Stpiczyńskiego

autor zdjęcia: NAC

źródło: Rzeczpospolita

Marszałek Wilhelm List wita się z gubernatorem Hansem Frankiem podczas pobytu w pałacu w Krzeszowicach, październik 1940 r.

autor zdjęcia: NAC

źródło: Rzeczpospolita

Aleksander Stpiczyński – oficer wywiadu II RP, ZWZ-AK, kurier, cichociemny – odznaczany Orderem Virtuti Militari przez gen. Kazimierza Sosnkowskiego; po prawej: Jan Nowak-Jeziorański. Londyn, 24 stycznia 1944 r.

Co łączyło pułkownika barona Arnolda von Lücknera, André Lucknera, Jacques’a Fourdana, Jerzego Wilskiego i „Klarę”? To jedna i ta sama osoba: major Aleksander Stpiczyński.

Pałac Saski w Warszawie był przed II wojną światową przede wszystkim siedzibą polskiej dyplomacji i Oddziału II Sztabu Generalnego Wojska Polskiego, czyli potocznie – wywiadu i kontrwywiadu. Z tym miejscem związane są największe przedwojenne sukcesy i dokonania wojskowych służb specjalnych. W latach 20. i 30. potocznie nazywana „Dwójka” należała do najlepszych wojskowych wywiadów w Europie. Jak pisał historyk Łukasz Ulatowski, specjalizujący się w dziejach polskiego wywiadu II Rzeczypospolitej: „w rozmachu podejmowanych działań, w ich skuteczności, wywiad polski ustępował jedynie wschodniemu sąsiadowi, dystansując przy tym na każdym polu, zachodniego”. Najważniejsze osiągnięcia oficerów Oddziału II to złamanie szyfrów niemieckiej Enigmy. Szeroko o tym informują podręczniki do historii najnowszej.

Po klęsce kampanii wrześniowej 1939 r. niestety miała miejsce największa wpadka naszego wywiadu – utracono znaczną część archiwów, a także dokumenty Straży Granicznej i niemal cały zasób archiwum MSZ. Doprowadziło to w konsekwencji do wyeliminowania wielu zdolnych polskich oficerów. Straty poniesione przez polski wywiad w wyniku przejęcia przez okupanta ściśle tajnych akt były ogromne, ale nie sparaliżowały jego pracy. Polskie struktury były na tyle rozległe i dobrze zakonspirowane, że przez całą wojnę – czy...