Zygmunt Jan Rumel, poeta „źle obecny”

źródło: Rzeczpospolita

Znakomita książka o kresowym Baczyńskim

Pisze autorka: „Kiedy staram się poznać i zrozumieć cechy osobowości Zygmunta, próbuję odtworzyć atmosferę międzywojennego Krzemieńca. Bo wiem, że to miejsce uformowało jego intelekt, charakter, postawę wobec życia, system wartości. Tam też się objawiły talenty przyszłego poety”.W zamyśle tej objętościowo szczupłej, ale bogatej w treść książki tkwi więc przeświadczenie-teza: o ważnej, wręcz kluczowej roli, jaką w kształtowaniu osobowości twórcy/artysty odgrywa („magiczne”) miejsce zakorzenienia, „kraj lat dziecinnych” i młodzieńczych, jego „mała ojczyzna”. Czy można to twierdzenie uogólnić? Podnieść do rangi zasady powszechnie obowiązującej, tyczącej wszystkich twórców z prawdziwego zdarzenia? W każdym razie sprawdza się ono całkowicie w przypadku Zygmunta Jana Rumla, bohatera monografii Barbary Górskiej.

Tekst zasadniczy swojej książki (dopełnionej bardzo obszerną bibliografią, wyborem fotografii i wyborem wierszy poety) zamyka ona w trzech rozdziałach: pierwszy („Dejá vu”) poświęcony Krzemieńcowi i związanej z tym kresowym miastem sławnej uczelni; drugi – społecznikowskim pasjom i działaniom poety; trzeci – omówieniu jego twórczości. Skroś ten kompozycyjny podział – trójczłonową kompozycję całości – przebija nadrzędna dwupłaszczyznowość: de facto bowiem otrzymujemy monografię podwójną: tyczącą osoby i twórczości poety, a równocześnie...