Są inne formy rekompensaty

źródło: Rzeczpospolita

Czym się różni kara umowna od odszkodowania

Kara umowna należy się bez względu na wysokość poniesionej szkody. W przeciwieństwie do odszkodowania, którego funkcją jest przywrócenie wcześniejszego stanu majątku, ma ona charakter bardziej represyjny, niż kompensacyjny.

Obok odszkodowań źródłem rekompensat mogą być również – po spełnieniu określonych warunków – inne świadczenia pieniężne, takie jak:

- kara umowna,

- kaucja gwarancyjna,

- wadium,

- zaliczka,

- zadatek,

- przedpłata,

- rata.

Kara umowna została uregulowana w art. 483–484 k.c. To określona w umowie suma, której zapłata stanowi naprawienie szkody wynikłej z niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania niepieniężnego. Kara umowna pełni rolę sankcji cywilnoprawnej, zabezpiecza wykonanie zobowiązania. Dłużnik nie może bez zgody wierzyciela zwolnić się z zobowiązania przez zapłatę kary umownej (kara umowna zastępuje bowiem odszkodowanie). W przypadku niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania kara umowna należy się wierzycielowi w zastrzeżonej wysokości, bez względu na wysokość poniesionej szkody.

Jeżeli szkoda przewyższa wysokość zastrzeżonej kary umownej, to wierzyciel – co do zasady – nie może obok niej domagać się uzupełniającego odszkodowania. Kara umowna ma wtedy charakter wyłącznego odszkodowania. Strony mogą jednak umówić się odmiennie. Wówczas kara umowna może mieć charakter zaliczalny. Oznacza to, że musi ona zostać zaliczona na poczet odszkodowania, zaś zasądzeniu może podlegać wyłącznie odszkodowanie w kwocie przewyższającej karę umowną (por. wyrok Sądu Apelacyjnego w Katowicach z 25...