Tamtych Mazur już nie ma

źródło: Wydawnictwo Literackie

Kazimierz Orłoś (ur. 1935), jeden z najważniejszych prozaików polskich ostatnich 50 lat. Autor licznych opowiadań, powieści, scenariuszy filmowych i dramatów scenicznych.

Kazimierz Orłoś, pisarz opowiada o Mazurach tuż po wojnie i obecnych problemach regionu.

Rz: Rozpoczął pan już mazurski sezon w swoim Krutyniu?

Kazimierz Orłoś: Wolę mówić jak kiedyś – w Krutyni. Nazwa pochodzi od rzeki. Jest milsza i ładniej brzmi niż Krutyń. Wybieramy się dopiero po Świętach Wielkanocnych.

Kiedy pierwszy raz pan trafił do tej miejscowości?

W 1948 r. ojciec przeczytał ogłoszenie w „Życiu Warszawy": pensjonat na Mazurach, nad rzeką, wśród lasów, zapraszał do przyjazdu na lato. Na list rodziców odpisano, że czekają na nas. Dostaliśmy pokój w domu Frau Szczepek – Mazurki, wdowy z dwojgiem dzieci. Stołowaliśmy się w starym budynku pensjonatu, nad Krutynią. Z naszą gospodynią rodzice rozmawiali po niemiecku, chociaż ona rozumiała po polsku, ale miała trudności z mówieniem.

Jakie to były Mazury?

Zupełnie inny świat. Przede wszystkim było pusto, wieś w lasach, zupełnie odcięta od świata. Nie było drogi asfaltowej ani światła. Po zmroku zapalano lampy naftowe. Dopiero w PRL stopniowo doprowadzono elektryczność, drogę utwardzono asfaltem. Ale w tamtych powojennych latach miejsce miało wyjątkowy urok. Rzeka Krutynia była krystalicznie czysta. Było mnóstwo ryb, które wtedy, jako chłopak i zapalony wędkarz, łowiłem. Wieczorami jedliśmy je usmażone przez Frau Szczepek. Na ryby i na raki chodziłem z miejscowymi chłopakami w moim wieku, z którymi natychmiast...