Muzeum straconych szans

Niepowodzeniem zakończyła się próba przywrócenia Polsce i innym narodom Europy Środkowo-Wschodniej sprawiedliwego miejsca w pamięci historycznej zglobalizowanego świata – pisze o Muzeum II Wojny Światowej historyk i publicysta.

Po otwarciu Muzeum II Wojny Światowej w Gdańsku funkcjonują dwa muzea, mogące pełnić rolę wizytówek miasta, a zarazem drogowskazów rozpoznawanych poza granicami Polski. Zarówno wymienione muzeum oraz działające od 2014 roku Europejskie Centrum Solidarności, prezentują wydarzenia, które – widziane z lokalnej perspektywy – mają wymiar uniwersalny. Nikt nie zaprzeczy, że II wojna światowa należy do najważniejszych wydarzeń w dziejach. Rola i znaczenie Solidarności – jak sądzę – będzie w przyszłości coraz bardziej doceniana jako punkt odniesienia dla pojawiających się nowych, masowych ruchów społecznych.

Pora się zastanowić, na ile twórcy Muzeum II Wojny Światowej podołali stojącemu przed nimi wyzwaniu. Stworzenie od podstaw muzeum podejmującego próbę nowatorskiego opisania dziejów wielkiego zawirowania, jakie przeżyła ludzkość w latach 1939–1945 nie mogło być łatwym zadaniem. Pomimo obecnego zainteresowania trwały sukces odnoszą jedynie placówki, które mogą pochwalić się swoją unikalnością w skali świata.

Założenia na miarę wyzwań

Prof. Paweł Machcewicz, były dyrektor placówki, zadał proste pytanie: „Po co nam Muzeum II Wojny Światowej kilka dziesięcioleci po jej zakończeniu?". Pytanie wydaje się banalne, podobnie jak banalna jest nasuwająca się odpowiedź: po to, by pamiętać. Zatrzymując się na tym poziomie, nie...