Strefa euro: Syndrom Corteza

Andrzej Sławiński Przyjęcie wspólnej waluty europejskiej było jak spalenie okrętów przez Corteza. Niestety, polityczna determinacja, którą miało to wywołać, okazała się słabsza, niż zakładano.

Janusz Jankowiak, główny ekonomista Polskiej Rady Biznesu, namawiał jakiś czas temu w „Rzeczpospolitej", by w sprawach strefy euro nie wracać do dyskusji, które były toczone w przeszłości. Czy ma rację? I tak, i nie.

Ma rację, że przypominanie po raz tysięczny założeń teorii optymalnych obszarów walutowych Roberta Mundella byłoby trochę dręczeniem zabieganych i zapracowanych czytelników. Poza tym w przypadku strefy euro nie chodzi przecież głównie np. o korzyści z wymiany handlowej, które – jak wykazał dekadę temu Richard Baldwin – okazały się mniejsze, niż zakładano. Strefa euro była przede wszystkim częścią planu stworzenia Europy bez wojen, który się powiódł. Widziałem w Dolomitach mszę upamiętniającą jedną z bitew I wojny. To było wspaniałe widzieć, że Włochów i Austriaków nie dałoby się dziś namówić, by do siebie strzelali. Alpejskich strzelców obu krajów łączy teraz dużo więcej niż tylko zamiłowanie do pysznej grappy.

Jeśli jednak mamy myśleć o naprawie strefie euro, to jej przeszłość trzeba przypominać, by wiedzieć, z czym mamy do czynienia. A mamy z czymś, co można zmieniać tylko w jedną stronę. Sięgając bowiem do znanego porównania Luigi Zingaleza, wprowadzenie wspólnej waluty było podobne do spalenia okrętów przez Corteza, który to zrobił, by jego szczupłe oddziały miały świadomość, że...