Mongołowie, Europa i Polska

autor zdjęcia: access rights from The Picture Art Collection / Alamy Stock Photo BE&W

źródło: Rzeczpospolita

W 1241 r. Mongołowie najechali Węgry. Rycina przedstawia pogoń Mongołów za królem Belą IV

autor zdjęcia: AKG IMAGES Gmbh/BE&W

źródło: Rzeczpospolita

9 kwietnia 1241 r. pod Legnicą rycerstwo polskie, wspierane przez oddziały cudzoziemców, poniosło klęskę w starciu z wojskami mongolskimi, a książę Henryk Pobożny poległ

autor zdjęcia: Kowalewski Mariusz/Muzeum Narodowe w Warszawie

źródło: Rzeczpospolita

Hulanka Mongołów po bitwie nad rzeką Kałką, gdzie 31 maja 1223 r. pokonali wojska rusko-połowieckie

Koczownicze kultury azjatyckiego Wielkiego Stepu i rozwinięte cywilizacje zachodniej Europy od zawsze cechowało wzajemne niezrozumienie, przeradzające się we wrogość.

W ciągu stuleci wzajemnych kontaktów z jednej strony występowała chęć łupienia i podporządkowania osiadłych i korzystających z dobrodziejstw cywilizacyjnych ludów, z drugiej zaś – dążenie do odepchnięcia z powrotem na wschód nomadów lub przynajmniej ich „asymilacji”. W tej konfrontacji „barbarii” z „cywilizacją” końcowy efekt zmagań zawsze pozostawał wielką niewiadomą, a powszechny był – towarzyszący Europejczykom od czasów Hunów – strach przed powrotem stepowych jeźdźców ze Wschodu.

Wielki Step i Europa

Zanim Portugalczycy i Hiszpanie przetarli morskie szlaki handlowe między zachodnią Europą a azjatyckim Środkowym i Dalekim Wschodem, opływając od południa Afrykę i Amerykę, istniały dwie główne arterie lądowe do wzajemnych kontaktów. Jedną z nich był Jedwabny Szlak, prowadzący od Chin i Indii, przez Persję, Mezopotamię i Azję Mniejszą do europejskich portów śródziemnomorskich. Drugą zaś był Wielki Step – ciągnący się od chińskiego Wielkiego Muru słabo zaludnionymi obszarami Azji Środkowej, by omijając od północy Kaukaz dotrzeć do obszarów nazwanych później Dzikimi Polami nad Morzem Czarnym. Stamtąd droga do centrum Europy wiodła zazwyczaj szlakiem zachodnim, omijając od północy Karpaty i Alpy, bądź...