Mały człowieczek
Za trzech wielkich klasyków literatury żydowskiej uznawani są Mendele Mojcher Sforim (1836 – 1917), Icchok Lejb Perec (1852 – 1915) i Szolem Alejchem (1859 –1916). Mendele Mojcher Sforim to literacki pseudonim urodzonego na Białorusi Szolema Jakuba Abramowicza, który znaczy „Mendele, sprzedawca książek”.
Jego pierwsze opowiadanie „Dos klejne menczele” (Mały człowieczek) opublikowane w 1864 r. we wspomnianym wyżej dodatku „Kol mewaser” otwiera nowy rozdział literatury żydowskiej. Mały, zwykły człowieczek nękany biedą i kłopotami – bohaterowie tacy, na przemian tragiczni i komiczni, pojawiać się będą później na kartach utworów wielu pisarzy żydowskich (przejdą nawet do literatury amerykańskiej) i zostaną uwiecznieni w postaci przysłowiowego nieudacznika – „szlemiela”.
Klasyczny szlemiel, naiwniak i nieudacznik życiowy Beniamin oraz jego jeszcze bardziej niewykształcony i naiwny towarzysz podróży Senderł pojawiają się w heroikomicznej powieści „Podróże Beniamina”. Jej pierwszej adaptacji na język polski pt. „Don Kiszot Żydowski” dokonał Klemens Junosza Szaniawski (1849 – 1898), jeden z pierwszych pisarzy polskich, którzy przejawiali autentyczne zainteresowanie kulturą żydowską.