Dyplomacja kanonierek
Aby zmusić słabsze państwa do ustępstw, mocarstwa europejskie i stany zjednoczone na przełomie XIX i XX wieku odwoływały się do groźby użycia siły. Do osiągnięcia celu zazwyczaj wystarczała demonstracja militarna z wykorzystaniem ograniczonych sił morskich, głównie lekkich krążowników i kanonierek stacjonujących w bazach rozsianych po świecie.
Okręty strzegły także linii komunikacyjnych łączących metropolię z koloniami, szlaków handlowych oraz interweniowały w sytuacjach kryzysowych, np. w razie zagrożenia życia i majątku swoich obywateli przebywających w krajach ogarniętych zamieszkami czy wojnami domowymi. Na określenie tego procederu ukuto termin „dyplomacja kanonierek”.
Wśród najbardziej znanych przykładów takich demonstracji można wymienić m.in. misję amerykańskiej eskadry komandora Matthew Perry’ego do Japonii w 1853 r., która wymusiła otwarcie tego kraju na świat zewnętrzny, wpłynięcie eskadry brytyjskiej na morze Marmara w 1878 roku, co miało odwieść zwycięskich Rosjan od wkraczania do Istambułu, demonstrację eskadry francusko-brytyjskiej u wybrzeży Egiptu w 1882 roku oraz blokadę wybrzeży Wenezueli na przełomie 1902 i 1903 roku przez siły brytyjsko-niemiecko-włoskie w celu zmuszenia władz w Caracas do spłaty kredytów. Jednak najbardziej znanym przykładem jest tzw. skok Pantery do Agadiru w 1911 roku.
Nasza przyszłość leży na morzu
Flota u schyłku XIX wieku pełniła wiele funkcji pozawojskowych. Poza zapewnieniem obrony wybrzeża, szlaków handlowych i rozrzuconych po świecie posiadłości kolonialnych stanowiła symbol nowoczesności, postępu technicznego i naukowego oraz ludzkiego geniuszu. Na niewielkiej, zamkniętej stalowym kadłubem przestrzeni korzystano bowiem z najnowszych wynalazków...
Archiwum Rzeczpospolitej to wygodna wyszukiwarka archiwalnych tekstów opublikowanych na łamach dziennika od 1993 roku. Unikalne źródło wiedzy o Polsce i świecie, wzbogacone o perspektywę ekonomiczną i prawną.
Ponad milion tekstów w jednym miejscu.
Zamów dostęp do pełnego Archiwum "Rzeczpospolitej"
ZamówUnikalna oferta