Więcej odwagi, panie ministrze!

Ofiara powinna móc bronić się intensywniej, niż napastnik atakuje.

Krzysztof Kuczyński

Zaprezentowana przez ministra sprawiedliwości nowelizacja kodeksu karnego zawiera przełomową zmianę, przesuwającą de facto granice dopuszczalnej przez prawo obrony koniecznej. Szkoda, że wnioskodawca ograniczył się wyłącznie do ochrony miru domowego.

Problem obrony koniecznej otwiera się z chwilą, gdy ktoś popełni „przestępstwo". W skrajnym wypadku na ziemi leży trup, a nad nim stoi ktoś z dymiącym jeszcze pistoletem. Czasem niestety zabijamy, ranimy, niszczymy z konieczności obrony naszego zdrowia, życia lub mienia. I choć samo prawo do obrony jest niekwestionowane, to dyskusje rodzi pytanie, jaka jej intensywność jest w takich wypadkach usprawiedliwiona.

Współmierność środków – teoria z gabinetów

W polskim orzecznictwie dominuje postulat „współmierności" zastosowanych środków obronnych: ofiara ma poszukiwać skutecznych, ale możliwie najmniej intensywnych. Tak rozumiany postulat „współmierności" jest efektem myślenia życzeniowego rodem z bezpiecznych gabinetów uniwersyteckich. Idea szczytna i piękna, ale oderwana od prozy życia.

W sytuacji zagrożenia mało która ofiara ma w ogóle komfort i możliwość wyboru. Atak najczęściej charakteryzuje się nadzwyczajną dla nas dynamiką. Jesteśmy zaskoczeni i wystraszeni. Koncentrując się na jego odparciu, działamy instynktownie,...