Ku Terra Australis Incognita

źródło: Rzeczpospolita

Bark „Earl of Pembroke” , później przemianowany na „Endeavour”, mal. Thomas Luny, 1790 r.

źródło: Rzeczpospolita

Kangur zaobserwowany w Australii przez uczestników pierwszej wyprawy Cooka , rys. Sydney Parkinson, 1770 r.

źródło: Rzeczpospolita

Skała na wybrzeżu Nowej Zelandii, rycina według rysunku Parkinsona, 1772 r.

źródło: Rzeczpospolita

Tubylcy z Nowej Holandii (Australii), rys. Sydney Patterson, 1770 r.

źródło: Rzeczpospolita

Louis Antoine de Bougainville, francuski żeglarz i podróżnik, w latach 1766 – 1769 odbył morską wyprawę dookoła świata

źródło: Rzeczpospolita

Johann Georg (Jerzy) Forster, niemiecki przyrodnik i podróżnik, urodzony w Prusach Królewskich, uczestnik drugiej wyprawy Cooka, mal. Johann H. W. Tischbein, ok. 1775 r.

źródło: Rzeczpospolita

Botanik Joseph Banks, uczestnik wypraw Cooka, mal. Joshua Reynolds, 1771 r.

źródło: Rzeczpospolita

HMS „Endeavour” kotwiczy przy Przylądku Dobrej Nadziei

źródło: Rzeczpospolita

Tubylcy na wybrzeżu Nowej Zelandii, rys. John Webber

źródło: Rzeczpospolita

Cook spotyka tubylców na Tasmanii, rys. John Webber, 1771 r.

źródło: Rzeczpospolita

Strona tytulowa „Dziennika podróży dookoła świata” Cooka

źródło: Rzeczpospolita

Wytatuowany mieszkaniec Nowej Zelandii, rycina z opisu pierwszej wyprawy Cooka

źródło: Rzeczpospolita

Kapitan Cook przeprowadza obserwacje astronomiczne na Tahiti, rys. Alberto Salinas

źródło: Rzeczpospolita

HMS „Endeavour” wyrzucony na brzeg Nowej Zelandii w 1769 r., rycina z epoki

źródło: Rzeczpospolita

HMS „Resolution” podczas drugiej wyprawy Cooka, rys. John Webber

źródło: Rzeczpospolita

Cook z oficerami i tubylcami na wyspie Południowy Sandwich

źródło: Rzeczpospolita

Kpt. Charles Clerke, dowódca HMS „Resolution”, i mieszkaniec Nowej Zelandii, mal. Nathaniel Dance, 1776 r.

źródło: Rzeczpospolita

Cook ląduje na Nowych Hebrydach

źródło: Rzeczpospolita

Entelea arborescens – roślina z rodziny ślazowatych odkryta przez botaników towarzyszących Cookowi na Nowej Zelandii

źródło: Rzeczpospolita

Jatropha gynandra – roślina odkryta przez Forstera na Wyspach Zielonego Przylądka

źródło: Rzeczpospolita

Cook poluje na morsy w Cieśninie Beringa podczas trzeciej wyprawy, mal. John Webber

źródło: Rzeczpospolita

Loreczka modroczapkowa – ptak z rodziny papugowatych, rys. William Ellis, uczestnik trzeciej wyprawy Cooka

źródło: Rzeczpospolita

Kapitan Cook ogląda sławne kamienne posągi na Wyspie Wielkanocnej

źródło: Rzeczpospolita

Pomnik w zatoce Kealakekua na wyspie Sandwich upamiętniający śmierć Cooka, ryc. XIX w.

źródło: Rzeczpospolita

Przekrój poprzeczny HMS „Discovery”, niżej okręt u brzegów Hawajów, ryc., XIX w.

źródło: Rzeczpospolita

Łodzie bojowe Tahitańczyków, mal. William Hodges, uczestnik drugiej wyprawy Cooka

źródło: Rzeczpospolita

Cook przybywa do portu Royal na Tahiti w kwietniu 1769 r., rycina, XIX w

źródło: Rzeczpospolita

Taniec tubylców na Tonga, rycina według rys. Johna Webbera

źródło: Rzeczpospolita

Omai – Polinezyjczyk sprowadzony do Europy na okręcie Cooka, obok sir Joseph Banks i David Solander, mal. William Parry, 1772 r.

źródło: Rzeczpospolita

Terra Australis Incognita, mapa rzekomego kontynentu leżącego na półkuli południowej, rys. Peter Bertius, 1616 r.

źródło: Rzeczpospolita

Łódź wioząca króla jednej z hawajskich wysp na spotkanie z Cookiem, rycina z epoki

źródło: Rzeczpospolita

Wódz tubylców na Tahiti, sztych Johna Webbera

źródło: Rzeczpospolita

Śmierć Cooka w zatoce Kealakekua na Hawajach w 1779 r., mal. John Cleveley jr

źródło: Rzeczpospolita

Cook z oficerami uczestniczy w obrzędach tubylców na w. Sandwich, rycina z epoki

źródło: Rzeczpospolita

Zbuntowani marynarze HMS „Bounty” odprawiają kapitana i posłusznych mu członków załogi

źródło: Rzeczpospolita

Starcie z tubylcami na Hawajach, mal. John Cleveley jr

źródło: Rzeczpospolita

Inna wizja śmierci żeglarza na Hawajach, 14 lutego 1779 r., rycina niemiecka

źródło: Rzeczpospolita

Mapa Nowej Zelandii sporządzona na podstawie pomiarów dokonanych podczas pierwszej wyprawy Cooka

źródło: Rzeczpospolita

Medal upamiętniający Cooka wybity przez Royal Society w 1784 r.

James Cook nigdy nie zawinął na Rarotonga, jednak wyspiarze słyszeli od Tahitańczyków, którzy dotarli do nich pirogą, że istnieje rasa białych ludzi „władających długimi przedmiotami, z których wylatuje ogień i kamień niosący nam śmierć, jeszcze nim zdążymy sięgnąć po włócznię. Ci biali ludzie zwą się Cooki”

Trudno o jednoznaczne rozstrzygnięcie, kto był największym na świecie sportowcem, naukowcem, artystą. Ale w jednej dziedzinie takich wątpliwości nie ma: żeglarzem wszech czasów był James Cook; nie Kolumb, Magellan, Leif Eriksson, Drake, ale właśnie ten syn szkockiego imigranta, urodzony w Marton koło Middlesbrough 27 października 1728 roku. Razem z czworgiem rodzeństwa najmował się do pracy w polu, sprzedawał w sklepie. A jednak właśnie jego Neptun umiłował najbardziej.

Niezbadane są wyroki boże. 16-letni chłopak, subiekt w sklepiku w wiosce rybackiej Staithes, dostaje miejsce praktykanta na statku Freelow przewożącym węgiel. Nie należało do jego obowiązków uczenie się algebry, trygonometrii, astronomii, nawigacji, ale robił to skrupulatnie, bez przymusu. I na tyle skutecznie, że po trzech latach awansował na stopień oficera. Bywał wtedy między innymi na Bałtyku. W wieku 27 lat został kapitanem żaglowca „Friendship”. Mógł zrobić karierę na statkach handlowych, zbić jaki taki majątek. Ale Neptun podpowiedział mu co innego: Cook zgłosił się na ochotnika do marynarki wojennej.

17 czerwca 1755 roku wstąpił na pokład HMS „Eagle”. Rozpoczął służbę w stopniu bosmana.

Oprócz sumienne wykonywanych obowiązków wachtowych zajmował się kartografią. Kreślił mapy wybrzeży zatoki św. Wawrzyńca (dzięki nim Anglicy zdobyli Quebec), narysował dokładnie wybrzeża Nowej Funlandii. Młody kartograf,...