Niczym śruba

źródło: BAL

Śmigłowiec Igora Sikorskiego VS-300, uważany jest powszechnie za protoplastę współczesnych helikopterów. Za sterami konstruktor

źródło: archiwum „mówią wieki”, archiwum ryszarda witkowskiego

Tak Leonardo da Vinci wyobrażał sobie maszynę, która wzniesie się w powietrze, wykorzystując ruch obrotowy

źródło: archiwum „mówią wieki”, archiwum ryszarda witkowskiego

Już w początkach awiacji marzono o niewielkiej maszynie do indywidualnych lotów

źródło: archiwum „mówią wieki”, archiwum ryszarda witkowskiego

Niemiecki śmigłowiec Fw 61 był pierwszym, który osiągnął wysokość prawie 2,5 km

źródło: archiwum „mówią wieki”, archiwum ryszarda witkowskiego

Paul Cornu w 1907 roku dowiódł, że lot śmigłowca jest możliwy

źródło: archiwum ryszarda witkowskiego

Śmigłowiec Nr 2 Etienne'a Oehmichena był wyposażony w śmigła wytwarzające ciąg boczny, co umożliwiało przemieszczanie się w poziomie

źródło: archiwum ryszarda witkowskiego

Śmigłowiec Gyroplane Laboratoire w 1935 roku osiągnął prędkość 100 km/h

źródło: archiwum ryszarda witkowskiego

Eitenne Oehmichen

źródło: archiwum ryszarda witkowskiego

Układ czterech wirników w maszynie Oehmichena był typowym dla wczesnego etapu rozwoju śmigłowców

źródło: archiwum ryszarda witkowskiego

George de Bothezat i płk Thurman H. Bane, pierwszy pilot jego śmigłowca

źródło: archiwum ryszarda witkowskiego

Maszyna Bothezata mogła już przenieść kilku pasażerów na odległość 100 m

źródło: archiwum ryszarda witkowskiego

Codornia skonstruował pierwszy śmigłowiec z wirnikiem o przegubowych łopatach

źródło: archiwum ryszarda witkowskiego

Angielski wiatrakowiec Cierva C.30A kupiło wiele krajów, w tym Polska

źródło: archiwum ryszarda witkowskiego

Dzięki Fl 265 Antona Flettnera w latach 30. XX w. Niemcy miały przewagę na polu techniki wiropłatowej

źródło: archiwum ryszarda witkowskiego

VS-300 w wersji przystosowanej do lądowania na wodzie

źródło: archiwum ryszarda witkowskiego

20 maja 1940 roku. Igor Sikorski podczas pierwszego publicznego pokazu VS-300

„Jeśli urządzenie mające postać spirali zostanie dobrze wykonane z lnianego płótna (…) i następnie doprowadzone do szybkiego obrotu, jestem pewien, że niczym śruba wkręci się powietrze i uniesie do góry”

Tak w manuskrypcie z 1475 roku zwanym „Kodeksem atlantyckim” Leonardo da Vinci zanotował swoim słynnym lustrzanym pismem pomysł na maszynę przypominającą współczesne helikoptery. Da Vinci nie był jednak pierwszym, który w wykorzystaniu ruchu obrotowego dostrzegł możliwość unoszenia się w powietrzu. Chińskie bączki – miniaturowe zabawki zwane molinet, których małe wirniki wprawiane były w ruch nawiniętym na oś sznurkiem lub ruchem dwu złożonych płasko dłoni – przywozili do Europy w XIV wieku żeglarze. Znamy je z rysunków i obrazów z tamtego czasu, na których występują jako rekwizyt w rękach dzieci. Na przykład na XV-wiecznym przedstawieniu Dzieciątka Jezus w pałacu Tesse du Mans we Francji czy w dziele Pietera Breughela „Bawiące się dzieci” z 1532 roku.

Musiało upłynąć wiele lat, nim wirująca zabawka przekształciła się w służący człowiekowi sprzęt latający. Pierwszy raz „śrubowiec” oderwał się bowiem od ziemi dopiero w 1907 roku, a w pełni funkcjonalnym środkiem transportu stał się znacznie później niż samolot, bo dopiero podczas II wojny światowej. To opóźnienie wynikało między innymi z tego, że śmigłowiec nie miał, jak samolot, wzorca w przyrodzie – jeśli pominąć wirujące nasiona klonu. Proces uzyskiwania wszystkich właściwości maszyny lotnej, w tym zdolności do sterowanego lotu, trwał prawie 40 lat i miał kilka etapów.

Dwieście podskoków...