Ulotki przeciwko systemowi

źródło: IPN

Fotografia przejęta przez UB w wyniku likwidacji organizacji Antykomunistyczna Organizacja Zbrojna „Bóg, Ojczyzna, Nauka”, przedstawiająca członków grupy w mundurach Służby Polsce

źródło: IPN

Członkowie organizacji „Contra” w gronie znajomych

źródło: IPN

Leon Machinia wśród kolegów

źródło: IPN

Szyfr organizacji „Contra”

źródło: IPN

Rozszyfrowana informacja „Contry”

źródło: IPN

Notatka „Contry” zapisana alfabetem Morse’a

źródło: IPN

Sztandar drużyny harcerskiej i krzyż harcerski, zabrane 13 grudnia 1950 r. przez członków Podziemnej Organizacji Harcerstwa Polskiego z Zarządu Miejskiego ZMP w Chorzowie, odnaleziony przez UB podczas rewizji

źródło: IPN

Sztandar I Drużyny Harcerskiej im. Bolesława Chrobrego w Chorzowie zabrany 13 grudnia 1950 r. przez członków Podziemnej Organizacji Harcerstwa Polskiego z Zarządu Miejskiego ZMP w Chorzowie, odnaleziony przez UB podczas rewizji

źródło: IPN

Sztandar XVII Drużyny Harcerskiej im. gen. Władysława Sikorskiego w Chorzowie zabrany 13 grudnia 1950 r. przez członków Podziemnej Organizacji Harcerstwa Polskiego z Zarządu Miejskiego ZMP w Chorzowie, odnaleziony przez UB podczas rewizji

źródło: IPN

Potwierdzenie złożenia przyrzeczenia harcerskiego przez Leona Machinię, 1947 r.

źródło: IPN

Legitymacja członkowska Franciszka Furmaniaka w Sodalicji Mariańskiej

Konspiracja młodzieżowa na Górnym Śląsku „Gdy naród w Warszawie wystąpił z orężem/ Wyście w Lublinie rządzili/ Warszawa wołała zginiem lub zwyciężym/ Wyście PPR tworzyli. O cześć wam panowie z Lublina/ za mury stolicy zwalone/ o cześć wam za rządy batiuszki Stalina/ za Orła skradzioną koronę”

Jesienią 1947 r. w Szklarskiej Porębie odbyła się narada partii komunistycznych. Jedną z jej konsekwencji było gwałtowne przyśpieszenie budowy systemu totalitarnego w krajach zależnych od Związku Radzieckiego według jedynie słusznego wzorca radzieckiego. Także w Polsce nastąpiła szybka implementacja radzieckich rozwiązań ustrojowych. Szerzył się terror. Praktycznie zamarła działalność antysystemowa, bowiem w istniejących wówczas warunkach geopolitycznych mrzonką była wiara w możliwość pozbawienia komunistów władzy drogą procedur parlamentarnych czy też masowego zrywu wyzwoleńczego.

Polska Zjednoczona Partia Robotnicza, kreując nowe komunistyczne państwo i społeczeństwo, za jedno z najistotniejszych zadań uznała wychowanie młodego pokolenia, starając się zaszczepić mu swą ideologię. Młodzież poddano szczególnie silnej presji propagandy, wzmocnionej przekazem specjalnie ukształtowanego systemu edukacyjnego. Młodym ludziom wpajano zasady marksizmu-leninizmu, bałwochwalczy zachwyt wobec Związku Radzieckiego i jego przywódcy Józefa Stalina, wojujący antyklerykalizm i wzorce współzawodnictwa pracy. Negowano osiągnięcia cywilizacyjne Zachodu, a także kulturę i tradycje własnego narodu.

Zbuntowani za młodu

Paradoksalnie to właśnie młodzież najczęściej buntowała się przeciwko realiom Polski Ludowej. Nawet na Górnym Śląsku, gdzie już na początku 1947 r....