Porażka Monteskiusza?

źródło: Archiwum

Karol Ludwik Monteskiusz (1689-1755), francuski filozof i prawnik uważał, że o jakości państwa stanowi gwarantowanie przez nie wolności obywateli. Filozof wysunął myśl, że sprzyja temu ograniczenie władzy, a zwłaszcza jej podział

źródło: materiały prasowe

Jacek Dubois

źródło: materiały prasowe

Michał Zacharski

Wspólne państwo to miejsce, gdzie wszyscy 
obywatele muszą mieć zagwarantowane 
standardy wynikające z idei państwa prawa. 
Tej zaś nie może zmienić żadna większość 
– uważają prawnicy.

Jacek Dubois, Michał Zacharski

Angielski poeta John Donne uważał, że żaden człowiek nie jest samoistną wyspą; każdy stanowi ułamek kontynentu, część lądu. Istotnie człowiek jest zwierzęciem stadnym, najlepiej funkcjonującym w otoczeniu innych. Jednak życie w grupie to życie w zorganizowanej strukturze, jaką pierwotnie były plemiona, a dziś jest państwo. Taka struktura z jednej strony daje wolność, z drugiej ją ogranicza. Ideałem wydaje się stan, w którym człowiek zaspokajający swoje potrzeby społeczne zachowuje maksimum wolności. Podobny barometr przyjął w swoich rozważaniach Monteskiusz, przekonując, że gwarancja wolności obywateli stanowi o jakości państwa.

Oczywiste jest, że władza zawsze w jakimś stopniu ogranicza wolność jednostki. Wszyscy przecież nie mogą wejść w jednym momencie do tej samej rzeki, zatem chętnych muszą obowiązywać jakieś reguły, choć mimo tych ograniczeń jest ona dostępna dla wszystkich. Sprawowanie władzy stwarza jednak pokusę, by kąpiel w niej uczynić udziałem wybranych. Elitarność w grupie wszak jest wielką atrakcją. Aby ta pokusa się ziściła, trzeba od siebie uzależnić pozostałych. Dlatego w każdym systemie, w którym władza może sobie na zbyt dużo pozwolić, wolność jest zagrożona. Zagrożenie to istnieje zarówno wtedy, gdy ktoś dąży do władzy jako wartości samej w sobie, jak i wówczas, gdy uważa, że chce ją sprawować dla dobra obywateli, ale zakłada, że jego pojęcie...