Zakaz nadużyć w VAT można stosować bezpośrednio

Na zakaz nadużyć wobec podatnika można się powoływać bezpośrednio nawet w braku przepisów prawa krajowego przewidujących taką odmowę. Nie sprzeciwiają się temu zasady pewności prawa i ochrony uzasadnionych oczekiwań.

Tak orzekł Trybunał Sprawiedliwości UE w wyroku z 22 listopada 2017 r. (C-251/16) w sprawie Edward Cussens i inni.

Stan faktyczny

Skarżący byli współwłaścicielami terenu budowlanego znajdującego się w mieście Baltimore w Irlandii, na którym zbudowali 15 domków letniskowych na sprzedaż. Zawarli z powiązaną z nimi spółką wiele transakcji, w szczególności dwie umowy najmu:

- na podstawie pierwszej oddali w najem przedmiotowe nieruchomości na okres 20 lat i jednego miesiąca od tej daty,

- druga przewidywała zwrotny najem przez spółkę tych nieruchomości na rzecz skarżących na okres dwóch lat.

W dalszej kolejności obie umowy najmu zostały rozwiązane za porozumieniem stron, a pełne prawo własności do nieruchomości przeszło z powrotem na skarżących w postępowaniu głównym.

W późniejszym okresie skarżący sprzedali wszystkie nieruchomości na rzecz nabywców będących osobami trzecimi, którzy nabyli do nich pełne prawo własności. Na podstawie art. 4 ust. 9 irlandzkiej ustawy o VAT, podatek nie był należny od tych sprzedaży, ponieważ nieruchomości uprzednio były przedmiotem pierwszej dostawy podlegającej VAT w ramach zawartych umów najmu.

Organ podatkowy zażądał od skarżących zapłaty dodatkowej kwoty VAT z tytułu sprzedaży nieruchomości. Uznał bowiem, że umowy najmu sporne w...