Jak przeciwdziałać nadużywaniu prawa do unikania przedawnienia

Gerard Dźwigała Gdyby sądy administracyjne w pierwszej kolejności sprawdzały, w jakim terminie zostało wszczęte postępowanie przeciwko podatnikowi, urzędnicy nie sięgaliby tak chętnie po kodeks karny skarbowy.

Potencjał aktualnie obowiązujących przepisów o przedawnieniu do generowania bardziej lub mniej złożonych zagadnień prawnych wydaje się być nieograniczony. Niedawno poszerzony skład NSA zajmował się problemem tego, komu doręczać zawiadomienia w sprawie zawieszenia biegu terminu przedawnienia i skutków nieprawidłowego doręczenia, a już w kolejce oczekuje kolejne pytanie.

Wydawało mi się, że w tych kwestiach, w tym dotyczących wpływu postępowania karnoskarbowego na termin przedawnienia, powiedziano już wszystko – i de lege ferenda, i de lege lata, jednak skoro kwestie te nadal są i (mimo projektowanych zmian) przez kilka lat będą jeszcze budzić kontrowersję, czuję się upoważniony, aby dodać kolejny argument w tej sprawie.

Wychodzę z założenia niekontrowersyjnego, a opartego na moim doświadczeniu, że w pewnej, i wcale nie marginalnej liczbie spraw, postępowania karnoskarbowe wszczynane są instrumentalnie, jedynie dla wywołania wpływu na bliski termin przedawnienia. Ułatwieniem w tym zakresie jest to, że organ podatkowy prowadzący sprawę wymiaru podatku jest zazwyczaj organem, który ma kompetencje do wszczęcia postępowania karnoskarbowego. Gdy zatem powstaje ryzyko przedawnienia, powstaje też pokusa, aby mu zapobiec, pomagając sobie procedurą karną.

Uważam w związku z tym, że sądy administracyjne nie powinny się wyłączać z kontroli zgodności z prawem takiego wykonywania administracji...