Sukces w nauce nie powinien zależeć od płci, wieku czy rasy

rozmowa | dr hab. inż. Marta Gmurek, prof. Politechniki Łódzkiej, oraz dr hab. Anna Dyrdał, prof. Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, członkinie Akademii Młodych Uczonych Polskiej Akademii Nauk.

Jaka jest pozycja kobiet w nauce w Polsce?

Anna Dyrdał: To zależy od dyscypliny naukowej, ale ogólnie można powiedzieć, że paniom nie jest łatwo. Kobiety muszą zmagać się z uprzedzeniami (często ukrytymi) i zjawiskiem „szklanego sufitu”, który utrudnia im karierę naukową. Tylko z tego powodu oceniają swoje umiejętności i dorobek naukowy niżej niż mężczyźni – tak wynika z raportu Narodowego Centrum Nauki (z sondażu dotyczącego funkcjonowania kobiet i mężczyzn w nauce). Dodatkowo odczuwają niedostatek skutecznych rozwiązań pomagających łączyć życie rodzinne z pracą w nauce.

Dane zebrane przez NCN wskazują, że kobiety częściej niż mężczyźni oczekują od instytucji naukowych wsparcia w związku z sytuacją rodzinną. Z raportu wynika również, że są dyscypliny, gdzie kobietom jest łatwiej, i takie, gdzie jest bardzo ciężko. Nie zawsze jest to kwestia samej dyscypliny naukowej, a raczej społeczności naukowej często przesiąkniętej ukrytymi uprzedzeniami, w której Polkom dane jest budować swoją karierę.

Kobiety mają więc w nauce wyraźnie pod górkę, czego efektem jest stosunkowo niski odsetek naukowczyń. Choć w Polsce więcej kobiet niż mężczyzn studiuje, także na studiach doktoranckich, to w nauce zostaje ich mniejszy odsetek i maleje on wraz z wysokością stanowiska naukowego. Z danych z 2020 roku wynika, że choć 49 proc. spośród zatrudnionych na polskich uczelniach...