Koniec ze sztucznym konfliktem na sali sądowej

Od 16 października 2024 r. sprawy o ustalenie płci metrykalnej są rozpatrywane w sądach w trybie pilnym. Ponadto osoby transpłciowe oraz ich rodzice lub opiekunowie prawni mogą siedzieć podczas rozpraw po tej samej stronie sali.

W połowie października weszło w życie rozporządzenie zmieniające rozporządzenie – Regulamin urzędowania sądów powszechnych, na mocy którego sprawy o ustalenie płci znalazły się w katalogu spraw traktowanych w sądach priorytetowo. Ma również regulację, zgodnie z którą sędziowie mogą w sprawach o ustalenie płci metrykalnej w pełni legalnie zezwolić na zajęcie przez pozwanego miejsca obok powoda.

W Polsce jedynym sposobem uzgodnienia płci prawnej z płcią odczuwaną, świadomą i utrwaloną jest oparcie powództwa na art. 189 kodeksu postępowania cywilnego, który brzmi: „Powód może żądać ustalenia przez sąd istnienia lub nieistnienia stosunku prawnego lub prawa, gdy ma w tym interes prawny”. Konsekwencją takiej praktyki polskiego wymiaru sprawiedliwości jest konieczność wytoczenia powództwa przez osobę chcącą dokonać prawnej tranzycji przeciwko swoim rodzicom, a jeśli osoba ta pozostawała w związku małżeńskim, przeciwko swojemu współmałżonkowi lub jego dzieciom.

Orzeczeniem, które wyznacza osobom transpłciowym ścieżkę prawnego postępowania, jest uchwała Sądu Najwyższego z 1995 r. Teza uchwały SN stanowi: „Dopuszczalne jest dochodzenie w procesie ustalenia płci transseksualisty (art. 189 k.p.c.); pozwanymi w sprawie powinni być rodzice powoda”. Ta linia orzecznicza utrzymała się aż do dziś.

Sprawy o ustalenie płci priorytetem

Jak...