Pierwszy raz całe „Dziady”

autor zdjęcia: Natalia Kabanow

źródło: Teatr Polski

Michał Zadara (ur. 1976). Wraz z Pawłem Demirskim przygotował premiery „From Poland With Love” i „Wałęsa”, wyreżyserował „Kartotekę”, „Księdza Marka”, „Fedrę”, „Odprawę posłów greckich”, „Operetkę”, „Kupca”, „Aktora”. Na zdjęciu reżyser podczas pierwszej próby „Dziadów” w Teatrze Polskim we Wrocławiu.

Reżyser Michał Zadara mówi Jackowi Cieślakowi 
o nadużyciach w interpretacjach dramatu Mickiewicza.

Rz: „Dziady" stały się ewangelią Polaków, podyktowały też styl opowiadania historii Polski w ostatnich dwóch wiekach i zmistyfikowały nasze widzenie świata. Co pan zamierza osiągnąć, wystawiając, jako pierwszy reżyser w historii, całość Mickiewiczowskiego dzieła?

Michał Zadara: Przede wszystkim wychodzę z założenia, że nikt nie przeczytał całości „Dziadów" z wyjątkiem profesorów i zapalonych studentów polonistyki, dlatego pozostają dla Polaków nieznanym utworem. Tak naprawdę mają mało wspólnego ze zmistyfikowaną historią Polski. Jest to dramat, w którym nie ma słowa o II wojnie światowej, obozach, łagrach, Katyniu, komunizmie, marcu '68 i katastrofie smoleńskiej. Ale żeby to zobaczyć – trzeba „Dziady" przeczytać.

Autorem mistyfikacji wydaje się sam Mickiewicz, który pokazał w martyrologicznymstylu filomatów, co eksponował Rymkiewicz. Zajął się też tematyką wyzwoleńczą po powstaniu listopadowym, w czasie którego on romansował w Wielkopolsce. Patriotyczny mit zrodził się w oderwaniu od rzeczywistości.

Dla martyrologicznej wizji Polski ważnych jest kilka scen, w tym więzienna w III części. Ale nie dotyczy to znacznie większych pozostałych jej fragmentów, choćby „Balu u Senatora", który jest napisany w konwencji operetki, co później Gombrowicz...