Sojusz okupantów

źródło: Narodowe Archiwum Cyfrowe

Berlin, wrzesień 1939. Minister spraw zagranicznych Rzeszy Joachim von Ribbentrop (z prawej) z ambasadorem sowieckim w Berlinie Aleksandrem Szkwarcewem (z lewej), przed wylotem na rozmowy w Moskwie

22 września 1939 | W Brześciu nad Bugiem generałowie niemiecki i sowiecki przyjmują 
„defiladę braterstwa". Linia demarkacyjna rozdziela obie okupacje.

Chociaż walka polskich oddziałów z Niemcami nadal trwa, obaj agresorzy, III Rzesza i Związek Sowiecki, obejmują polskie ziemie, zgodnie ze swym wcześniejszym tajnym porozumieniem. Niepodjęcie działań wojennych przez Anglię i Francję, mimo ich sojuszniczych deklaracji, przesądza o ostatecznej klęsce Polski. Oba te kraje jednak nie wycofują się do „stanu pokoju", który oznaczałby zgodę Europy na kolejny podbój agresywnego totalitaryzmu; wojna trwa.

Od pierwszych dni okupacji najeźdźcy na podbitym terytorium Rzeczypospolitej usiłują nie tylko obezwładnić walczące lub mogące walczyć wojsko, lecz także wszelkie polskie elity – polityczne, administracyjne, intelektualne. Intencja agresji staje się oczywista: całkowita likwidacja państwa polskiego. Linię, łączącą odtąd oba państwa totalitarne, przedstawiają one w propagandzie jako granicę przyjaźni.

Adolf Hitler (kanclerz III Rzeszy) w przemówieniu

Niemcy i Rosja stworzą tu [w Europie Wschodniej] zamiast zapalnego ogniska Europy sytuację, którą kiedyś będzie można ocenić jako odprężenie [...]. Nie mamy wobec Anglii ani Francji żadnych celów wojennych [...]. Jeśli Anglia dziś wierzy, że musi prowadzić wojnę przeciwko Niemcom, to chciałbym na to odpowiedzieć, co następuje: Polska w kształcie Traktatu Wersalskiego już nigdy się nie odrodzi! Gwarantują to w ostatecznym rachunku nie tylko Niemcy, gwarantuje to także Rosja....