Kar umownych w międzynarodowych przewozach ogranicza konwencja

Przepisy CMR regulują precyzyjnie odpowiedzialność odszkodowawczą przewoźnika – zarówno za szkodę w przewożonej przesyłce (za jej uszkodzenie, ale też utratę), jak i za opóźnienie w przewozie.

radca prawny, Kancelaria Radców Prawnych Ryszewski Szubierajski

Umowy międzynarodowego drogowego przewozu towarów to takie, w których kraj nadania i przeznaczenia przesyłki się różni. Są one regulowane przez konwencje o umowie międzynarodowego przewozu drogowego towarów (CMR). Wielu polskich przewoźników prowadzi działalność opartą na wykonywaniu przewozów międzynarodowych. Praktyka wytworzyła wiele zapisów umownych narzucanych przez polskich spedytorów. Często tego rodzaju umowy zawierają postanowienia dotyczące kar umownych – jest to atrakcyjny zapis dla zlecającego przewóz, często mający charakter odstraszający przed pewnymi zachowaniami oraz ułatwiający dochodzenie odszkodowań. Niestety, ale nie zawsze zastrzeżenie kary umownej jest skuteczne i możliwe na gruncie tej konwencji.

Bez swobody kontraktowej

Przepisy konwencji mają charakter bezwzględnie obowiązujący – nie można uchylić stosowania konwencji odmienną umową stron – stosownie do art. 41 konwencji. Wyłączona jest zatem w znacznej mierze zasada swobody kontraktowej stron. Przepis ten, w ust. 2, wskazuje wprost, że „w szczególności byłaby nieważna każda klauzula ustępująca na rzecz przewoźnika korzyści z ubezpieczenia towaru oraz każda inna analogiczna klauzula, jak również każda klauzula przenosząca ciężar dowodu”. W dodatku przepisy konwencji, zgodnie z...